ارزيابي تركيبات شيميايي اسانس گياه مرزه .(‌‌)Satureja hortensis L و مقايسه فعاليت آنتي اكسيداني آن با عصاره‌هاي آبي و الكلي

Chemical composition of summer savory (Satureja hortensis L.) essential oil and comparison of antioxidant activity with aqueous and alcoholic extracts

زمينه مطالعه: كاهش اثرات زيان‌بخش راديكال‌هاي آزاد، در سامانه‌هاي بيولوژيكي و غذايي، توسط آنتي اكسيدان‌ها امري مهم تلقي مي‌شود، لذا تامين ذخاير آنتي اكسيداني كه بتواند بهداشت و ايمني جامعه رادر برداشته باشد ضروري بنظر مي‌رسد. هدف: اين تحقيق به منظور بررسي اثر آنتي اكسيداني اسانس و عصاره هاي مختلف گياه .‌‌Satureja hortensis L انجام شد. روش كار : گياه مرزه با استفاده از حلال‌هاي مختلف عصاره گيري شد و تركيب شيميايي اسانس گرفته شده از بخش هاي هوايي گياه با GC/MS مورد آناليز قرار گرفت، ميزان دفاع آنتي اكسيداني با استفاده از روش2و‌‌ʹ‌‌2 دي فنيـل–1 – پيكريل هيدرازيل DPPH(‌)‌و تست بتا كاروتن – لينولييك اسيد، تعيين گرديد. نتايج: 32 تركيب در مجموع 92/98 % اسانس شناسايي شد و تيمول، كارواكرول ،گاما ترپينن به ترتيب تركيبات اصلي بودند. 50‌IC در آزمون DPPH،در عصاره‌هاي آبي، متانولي و اتانولي و اسانس مرزه به ترتيب ترتيب mg/mL(12/0±46/38، 17/0±73/37، 63/0± 76/30 و 13/0±15/ 96) و در ممانعت از اكسيداسيون لينولييك اسيد در غلظت g/L2عصاره آبي، اتانولي، متانولي واسانس به ترتيب 3/80، 25/76، 3/74 و 46/52%، اثر مهاري را نشان دادند. درمورد BHT، مقادير 9/1± 9/4 و 88/88% در آزمايش DPPH و تست بتا كاروتن گزارش گرديد. نتايج در اين مطالعه نشان دادتمامي تيمارها در مقايسه با كنترل، خاصيت آنتي اكسيداني و جذب راديكالي قوي اي از خود نشان دادند. بالاترين اثر جذب راديكال‌ها براي عصاره اتانولي مشاهده شد. براي خاصيت آنتي اكسيداني، عصاره آبي مرزه بيشترين ميزان ممانعت كنندگي را نسبت به سايرين نشان داد.نتايج ما نشان داد خاصيت آنتي اكسيداني عصاره‌ها در هر دو روش به صورت معني‌داري بيشتر از اسانس بود (05/0.)p < نتيجه‌گيري‌نهايي: به نظر مي رسد اسانس وعصاره هاي آبي و الكلي مرزه، مي‌تواند به عنوان يك منبع آنتي اكسيدان طبيعي ارزان ،قابل دسترس و بالقوه براي اهداف غذايي و دارويي مورد توجه قرار گيرد.

BACKGROUND: Reducing the detrimental effects of free radicals, in biological and food systems by antioxidants, is important, thus providing antioxidants is necessary issue in community health and food safety. Objectives: The aim of the present study was to determine antioxidant properties of the essential oil and various extracts obtained from summer savory. Methods: Summer savory were extracted using different type solvents and chemical composition of hydro-distilled volatile oil from the aerial part of the plant and analyzed by GC/MS. the antioxidant activities were measured by 2, 2ʹ- diphenyl-1-picrylhydrazyl (DPPH°) free radical scavenging and b-carotene-linoleic acid assays. Results: 32 compounds, which representing 98/92% of the essential oil, were detected as major components: (thymol, carvacrol and terpinene, respectively). While IC50 for DPPH radical-scavenging activity were 38.46± 0.12, 37.73 ±0.17, 30.76±0.63 µg/mL for water, methanol, and ethanol extracts, respectively, it was 96.15±0.13 µg/ml for essential Oil. 80.3, 76.25, 74.3 and, 52.46 % inhibition were shown for water, ethanol, methanol extracts and essential oil in b-carotene/linoleic acid assay, respectively. These parameters for BHT were 4.9±1.9 µg/mL and 88.88% for DPPH and b-carotene-linoleic acid tests, respectively. According to the results in this study, all treatments comparing with control ,displayed strong antioxidant and radical_scavenging properties. The highest radical scavenging effect was observed in ethanol extract.The aqueous extract exhibited the greatest inhibition compared with others. Meanwhile, in both assays the extracts had more antioxidant activity than the essential oil (p < 0.05). Conclusions: It seems the extracts (aqueous and alcoholic) and essential oil, could be considered as a cheap, easily accessible and potential source of natural antioxidants for food and pharmaceutical purposes.