ارزيابي منافع اقتصادي تحقيقات بادام ايران با استفاده از الگوي مازاد اقتصادي

Returns to almond research in Iran: Application of economic surplus approach

اين مطالعه با هدف تعيين ميزان منافع مورد انتظار ناشي از سرمايه گذاري در فعاليت هاي پژوهشي بادام و نحوه ي توزيع آن ميان گروه هاي همسود، با فرض اقتصادي باز در دو حالت انتقال موازي و غيرموازي منحني عرضه، انجام گرديد. نتايج نشان داد با افزايش يك درصدي عملكرد در يك انتقال موازي، سالانه 3/59 ميليارد ريال منفعت اجتماعي ايجاد مي گردد كه از اين مقدار 8/56 ميليارد ريال به توليدكنندگان و 5/2 ميليارد ريال به مصرف كنندگان بادام در ايران منتقل مي-شود. همچنين در نتيجه ي كاهش قيمت جهاني، توليدكنندگان بادام در ساير كشورها به اندازه ي 39 ميليارد ريال زيان و مصرف كنندگان در آن كشورها به ميزان 03/39 ميليارد ريال سود مي-برند. در انتقال غيرموازي تغييري در آثار رفاهي مورد انتظار براي توليدكنندگان و مصرف كنندگان ساير نقاط جهان ايجاد نشده، ولي مقدار منافع داخلي از 3/59 به 7/29 ميليارد ريال كاهش مي-يابد. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه ميان ارزش اقتصادي فعاليت هاي پژوهشي كه در پي افزايش عملكرد يا كاهش در هزينه هاي توليد بادام مي باشند، تفاوت قابل توجه اي وجود دارد. به-طوري كه با كاهش يك درصدي در هزينه ي هر هكتار باغ بادام و انتقال موازي منحني عرضه، مجموع منافع توليدكنندگان و مصرف كنندگان داخلي 5/41 ميليارد ريال بوده كه به ميزان 1/17 ميليارد ريال كمتر از وضعيت پيشين است. در مقابل زيان توليدكنندگان خارجي از 39 به 3/27 ميليارد ريال كاهش مي يابد. به عبارت ديگر تحقيقات بادام در ايران بيشتر به نفع توليدكنندگان داخلي بوده و ميزان منافع مورد انتظار به نحوه ي تاثيرگذاري يافته هاي پژوهشي و چگونگي انتقال منحني عرضه بستگي دارد.

This study was conducted to determine rate of returns to almond research and their distribution with parallel and pivotal technology induced supply shifts. The results showed that 1% increase in almond yield with a parallel shift in supply curve created social benefits about annually 59.3 billion Rials of which 56.8 and 2.5 billion Rials went to Iranian almond producers and consumers respectively. Also, by decreasing the world price of almond, rest of the world almond producers faced with reduction in their profits by 39 billion Rials but at the same time their almond consumers got extra benefit about 39.03 billion Rials. Simultaneously a pivotal supply shift did not affect welfare position of rest of the world in comparison with the previous situation but reduced the domestic benefit to 29.7 billion Rials. The findings revealed that there was a considerable difference between economic effects of yield enhancing and cost reducing research efforts. Therefore, 1% cost reduction per hectare with a parallel shift produced 41.5 billion Rials benefit which was 17.1 billion Rials less than yield enhancing position. It is concluded that almond research was more beneficial to domestic producers compare to other groups.