تاثير برنامه مراقبتي بر اساس الگوي سازگاري "روي" بر ميزان سازگاري روان‌شناختي بيماران ديابتي نوع 2

THE EFFECT OF NURSING CARE PLAN BASED ON “ROY ADAPTATION MODEL” ON PSYCHOLOGICAL ADAPTATION IN PATIENTS WITH DIABETES TYPE II

پيش زمينه و هدف: به‌كارگيري الگوي سازگاري "روي" براي بيماران ديابتي، نيازمند بررسي دقيق و برنامه مراقبتي، طبق اصول اين الگوست، اما مطالعه‌اي اين چنين در پرستاري در كشور ما انجام نشده؛ لذا، هدف اين مطالعه تعيين تاثير برنامه مراقبتي بر اساس اين الگو بر ميزان سازگاري روان‌شناختي بيماران ديابتي نوع دو بود. مواد و روش كار: مطالعه به صورت نيمه تجربي؛ در دو گروه و در دو مرحله زماني قبل و بعد، در بنياد ديابت پارسيان مشهد انجام گرفت. 60 بيمار، به روش غير تصادفي و در دسترس انتخاب و به صورت تصادفي به دو گروه اختصاص داده شدند. جمع آوري اطلاعات بوسيله، فرم بررسي و شناخت "روي" و پرسشنامه استراتژي‌هاي سازگاري بود. آزمايش هموگلوبين گليكوليزه قبل و بعد از مداخله در دو گروه انجام شد. برنامه مراقبتي طبق نتايج حاصله از ابزارها طراحي و در گروه آزمون 5/2 ماه اجرا و 5/1 ماه پيگيري شد. نتايج حاصله بوسيله نرم افزار SPSS17 و با استفاده از آزمون‌هاي "تي"، "خي - دو" و "ويلكاكسون" تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: آزمون خي- دو نشان داد كه دو گروه از نظر متغيرهاي دموگرافيك با يكديگر همسان هستند (p > 0.05). آزمون تي زوجي، كاهش معني‌دار هموگلوبين گليكوليزه ((p < 0.05 و آزمون ويلكاكسون كاهش معني‌دار تعداد رفتارهاي ناسازگار را در گروه آزمون بعد از مداخله در بعد درك از خود و استقلال و وابستگي نشان دادند ((p < 0.05. در بعد ايفاي نقش تغيير معني‌داري مشاهده نشد ((p > 0.05. بحث و نتيجه‌گيري: استفاده از برنامه طراحي شده در قالب الگوي سازگاري "روي" جهت افزايش سازگاري روان‌شناختي بيماران ديابتي نوع دو در ارايه مراقبت پرستاري پيشنهاد مي‌شود.

Background & Aims: Applying “Roy adaptation model" for diabetes patients need carefully assessment and care planning based on principles of this model. But no study has done by that, up to now in our nursing. So, this study was done in order to assess the effect of nursing care plan designed based on “Roy adaptation model” on psychological adaptation in type II diabeticsʹ patients. Materials & Methods: The study was a quasi experimental one carried out on two groups; before and after intervention which was done in Parsian Diabetes Foundation in Mashhad in 2009. Samples were 60 diabetics’ patients selected non- randomly and allocated in two groups randomly. For data gathering “Roy assessment form”, adaptation strategies questionnaire, and HgA1C test were used. In “Roy assessment form”, maladaptive behaviors and their stimulators in psychological domains were determined. Then, nursing care plan was designed based on the results of it, and it was implemented for 2.5 months and one month follow up. After this, data repeatedly gathered and analyzed by “chi-square test, t- test and Wilcocxon test” in SPSS17. Result: Analyzing demographic data in two groups with chi-square test (x2) showed that they were matched (p > 0.05). Average of age was 48 ±7/3 .Comparison of HgA1c before and after intervention in case group by paired t-test was significant (p > 0.05). Also, Wilcoxon test showed (p > 0.05) the decreasing of maladaptive behaviors in self concept and interdependence mode in case group. But role function mode did not show significant decreasing (p > 0.05). Conclusion: Applying the "care plan designed" based on “Roy adaptation model” for increasing psychological adaptation in type two diabeticsʹ patients is highly recommend. Key words: psychological adaptation, Roy adaptation model, Type II diabetes