راز تحدي‌هاي گوناگون قرآن از منظر استاد مصباح

The Secret behind the Different Challenges of the Quran in Professor Misbahʹʹs View

يكي از دليل‌هاي عقليِ از سوي خدا بودن قرآن، آيات تحدي است. در اين مقاله از رهگذر شناخت ترتيب نزول آيات يادشده و بررسي ديدگاه‌ها در راز تحدي‌هاي گوناگون، به تبيين ديدگاه استاد مصباح پرداخته‌ايم. در باب راز تحدي‌ها سه ديدگاه عمده وجود دارد: 1. تحدي به نوع قرآن؛ 2. اختلاف مخاطبان تحدي يا زمان ‌آنها؛ 3. تحدي از دشوارتر به آسان‌تر. درباره ديدگاه سوم ـ كه متناسب با سير طبيعي و منطقي دعوت به مبارزه‌طلبي ـ است تبيين‌هاي مختلفي وجود دارد كه نوعاً به‌دليل ناسازگاري با روايات ترتيب نزول يا با سياق آيه و يا به دليل ناتواني در رد سخن مشركان (افترا بودن تمام سوره‌هاي قرآن)، پذيرفتني نيست. استاد مصباح تحدي را نخست به كل قرآن سپس به يك سوره و در نهايت به ده سوره كه درمجموع همانند يك سوره كامل قرآن باشد، مي‌داند. اين ديدگاه علاوه بر سازگاري با ترتيب نزول آيات تحدي و با ذيل آيات تحدي، توانايي رد ادعاي مشركان را دارد و نيز با توصيف «عشر سور» به «مثله» و به «مفتريات» متناسب است.

One of the rational evidence which confirms that the Quran is a Divine Book is Quranic verses of challenge. The present paper elaborates on Professor Misbahʹs view about the secret behind the different challenging verses of the Quran through recognizing the order of revelation of mentioned verses and examining the views on the secret behind the various challenges. There are three main views on the secret behind challenges: 1.a challenge concerning the type of the Quran; 2. the difference between those who are challenged and their time; 3- grading challenges from more difficult to easier. Different explanations are given for the third view which is compatible with the logical and natural process of challenging. These explanations are typically unacceptable due to their incompatibility with the traditions relating to the order of revelation of the verse or its context, or due to their inability to respond to the claim of polytheists who say all the verses of the Quran are invented. Professor Misbah holds that first the whole Quran and then a Chapter (sura), and finally ten Chapters are introduced as challenges, which, are altogether, like a complete Chapter of the Quran. This view is not only compatible with the revelation order of the verses of challenge and their Final parts and related issues and can reject polytheiestsʹ claim, but also conforms with the characterization of "ten Chapters" as "Methlah (similar to it)" and "Moftariyyat (accusations).