حمايت اجتماعي و نقش آن در پيشگيري از اچ آي وي در زنان در معرض خطر: يك مطالعه كيفي

Social support and HIV prevention among women “at risk”: a qualitative study

افزايش انتقال جنسي اچ آي وي، يكي از نگراني‌هاي جدي بخش سلامت است و به رغم تلاش‌هاي انجام شده در زمينه ي پيشگيري از اين بيماري، راه اصلي ابتلاي زنان كشور به اين بيماري محسوب مي‌شود. برخي از مطالعات، بيانگر نقش حمايت اجتماعي در رفتارهاي جنسي مرتبط با اچ آي وي/ ايدز هستند. لذا در اين مطالعه ي اكتشافي سعي شده است، نقش حمايت اجتماعي در رفتار محافظت كننده ي جنسي از ديدگاه زنان در معرض خطر اچ آي وي مورد بررسي قرار گيرد. با توجه به اين رويكرد، با 25 زن در معرض خطر 21 تا 49 ساله بر اساس راهنماي مصاحبه نيمه ساختار يافته، مصاحبه ي عميق فردي انجام شد. مشاركت كنندگان به صورت هدفمند و در مراكز مشاوره ي بيماري‌هاي رفتاري دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي و نيز مراكز گذري وابسته به يك انجمن غيردولتي انتخاب شدند. جمع آوري و تجزيه و تحليل داده‌ها به صورت دستي به طور همزمان و با استفاده از روش نظريه ي پايه براي تحليل و كدگذاري انجام شد. يافته‌ها نشان داد، حمايت اجتماعي يكي از مفاهيم مهم از نظر زنان در معرض خطر، براي كسب توانايي محافظت در برابر اچ آي وي محسوب شده است. «عشق در روابط زناشويي» و «درك نيازها و شرايط خاص توسط خانواده»، در طبقه ي حمايت عاطفي، «لزوم اطلاع رساني و آموزش پيشگيري از اچ اي وي از سنين نوجواني» و «كسب اطلاعات از مراكز مشاوره»، در طبقه ي حمايت اطلاعاتي، «دسترسي آسان و رايگان به آزمايش تشخيص اچ آي وي»، «كمك مالي براي رفع نياز»، «ايجاد اشتغال»، «توزيع رايگان كاندوم»، «نياز به وسيله ي پيشگيري زنانه» و «حمايت‌هاي قانوني و نظارت» در طبقه ي حمايت ابزاري قرار گرفتند. در طراحي برنامه‌ها و مداخلات پيشگيري از اچ آي وي در زنان، بايد حمايت اجتماعي بيش از پيش مورد توجه قرار گيرد.

Objective (s): HIV/AIDS transmission via sexual intercourse among women is increasing and becoming as a serious concern. Studies suggest that social support might play a role in preventing HIV related sexual behaviors. We aimed to explore the perceptions and experiences of women at risk for HIV about social support. Methods: A grounded theory methods was used for analyzing the participantsʹ experiences and their perceptions. Twenty eight semi structured in-depth interviews were conducted with 25 women at risk of HIV/AIDS, aged 21-49 years, by purposeful sampling at voluntary counseling and testing centers or a NGO Drop in Centers (DIC) in Tehran, Iran. Qualitative analysis of the data was conducted manually and was guided by constant comparative analysis. Results: Results showed that social support was the essential concept for the women in term of their ability to protect themselves against HIV/AIDS. Love and family support, employment, finantial support and informational needs appeard as some components of social support. Conclusion: This qualitative study demonstrated the importance of considering social support from different sources for women at risk of HIV.