مقايسه تاثير دو سازه خود كارآمدي و كنترل رفتاري درك شده در پيش بيني قصد تداوم مصرف قرص جلوگيري از بارداري

Comparing self-efficacy and perceived behavioral control in predicting intention to continue using oral contraceptives pill: a confirmatory analysis

عوامل رفتاري و روان شناختي متعددي در قصد ادامه مصرف قرص‌هاي جلوگيري از بارداري موثرند كه درك و شناخت اين عوامل، راهبرد عملي مناسبي براي افزايش قصد تداوم مصرف قرص بوده و موجب ارتقاي سلامت زنان مي‌گردد. اين پژوهش، به صورت توصيف ـ تحليلي با هدف بررسي مقايسه تاثير دو سازه خودكارآمدي (Self Efficacy-SE) و كنترل رفتاري درك شده (Perceived Behavioral Control-PBC) بر روايي ابزار و قدرت پيش بيني كنندگي نظريه عمل منطقي در زمينه افزايش قصد تداوم مصرف قرص جلوگيري از بارداري (OCP) در 180 زن 49-15 سال مصرف كننده جديد قرص منوفازيك LD تحت پوشش مراكز بهداشتي ـ درماني شهر اهواز انجام شده و براي نمونه گيري، از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي در سال 1391 استفاده شد. اطلاعات مورد نياز با تكميل پرسشنامه به روش مصاحبه چهره به چهره جمع‌آوري گرديد. نتايج حاصله از بررسي روايي دو نسخه از نظريه عمل منطقي ـ نسخه همراه با PBC (نظريه رفتار برنامه ريزي شده) و نسخه همراه با SE ـ در تحليل عاملي نشان داد كه الگوي حاصل از هر دو نسخه، داراي برازش مطلوب هستند، اما شاخص‌هاي برازش نسخه همراه با SE، از وضعيت بهتري برخوردار است. همچنين وفق نتايج آزمون رگرسيون خطي الگوي نسخه ياد شده درصد بيشتري (35 درصد) قصد تداوم مصرف قرص را نسبت به الگوي نظريه رفتار برنامه ريزي شده (24‌درصد) پيش بيني نمود. به نظر مي‌رسد در اجراي برنامه آموزشي به منظور افزايش تداوم مصرف قرص، استفاده از سازه خودكارآمدي به جاي سازه كنترل رفتاري درك شده در نظريه رفتار برنامه ريزي شده موثرتر است.

Objective (s): Several psychological and behavioral factors might affect intention to continue using oral contraceptives pill (OCP). Understanding and knowledge of these factors are practical strategy to increase intention of continuing use of OCP and improve women’s health. The aim of this study was to investigate the effect of self- efficacy (SE) and perceived behavioral control (PBC) in predicting intention to continue OCP use. Methods: This was a cross-sectional study of 180 women aged 15-49 years old new users of low dose (LD) pills attending family planning centers in Ahwaz, Iran.. Data were collected via face-to-face interviews using a structured questionnaire and analyzed by SPSS 16 and LISREL 8.80. Perfroming a confirmatory analysis we compared the optimized model with the original model. Results: Both models showed a good fit for the data, but the optimized model [SE (X2/df)= 1.47 P= 0.0001 RMSEA=0.059 AIC=324] had a better fit than the original model [PBC (X2/df)= 1.62 P= 0.0001 RMSEA=0.068 AIC=361]. Also the optimized model can predict 35% of intention while the original model predicted 24% of intention. Conclusion: The findings suggerst that in educational programs based on theory of planned behavior (TPB) to increase the intention of continuation of using OCP, self-efficacy is superior to perceived behavioral control.