تاثير مواد تنظيم كننده رشد گياهي بر شكست خواب بذرهاي گياه خارمريم ( Silybum marianum L.)

The effects of Plant Growth Regulators on Breaking Seed Dormancy in Silybum marianum L.

هدف: گياه خار مريم (Silybum marianum) متعلق به تيره كاسني و از گياهان مرتعي ايران، جايگاه شناخته شده اي در طب سنتي دارد ولي بذرهاي اين گياه داراي خواب مي باشند. تحقيق حاضر به بررسي موثرترين تيمار هورموني براي تحريك جوانه زني بذرهاي اين گياه مي پردازد. مواد و روش‎ها: بذرها با غلظت‌هاي 100، 250، 500 و 1000 پي پي ام هورمون‌هاي كينيتين، اكسين، اسيد جيبرليك و غلظتهاي 5/0 و 1 پي پي ام 24-اپي براسينوليد در دو مدت زمان 24 و 48 ساعت تيمار شدند. تيمار اسيد جيبرليك (500 پي پي ام) توام با پيش سرما به مدت (5، 10 و 15 روز) نيز انجام شد. نتايج: همه تيمارها به طور معني داري جوانه زني دانه در خار مريم را افزايش دادند طوري كه موثرترين تيمار اسيد جيبرليك (500 پي پي ام) بود كه سبب افزايش جوانه‌زني دانه ها تا 70 درصد گرديد. غلظت هاي 100 پي پي ام كينيتين و اكسين و 5/0 پي پي ام 24 اپي براسينوليد در 24 ساعت جوانه زني بذرها را به ترتيب 40، 38 و 60 درصد افزايش دادند. همچنين تيمار توام اسيد جيبرليك (500 پي پي ام) و سرمادهي (5 روز) نيز جوانه زني بذرها را تا 60 درصد ارتقا بخشيد. نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه اسيد جيبرليك (500 پي پي ام) براي شكست خواب بذر گياه خارمريم بهترين تيمار است.

Aim: Milk thistle (Silybum marianum L.), belonging to Asteraceae as an Iranian native-landscape plant, has a well-known position in traditional medicine. But, its seeds are dormant. The current study investigated the most efficient hormonal treatment to break the species dormancy. Material and Methods: The seeds were treated using gibberellic acid, kinetin and auxin (100, 250, 500 and 1000 ppm) –and 24-epibrassinolid (0.5 and 1 ppm) for 24 and 48 h. Also, a combined treatment of gibberellic acid (500 ppm) and pre-chilling (for 5, 10 and 15 d) was accomplished. Results: All treatments significantly increased seed germination in milk thistle; though the most effective treatment was gibberellic acid (500 ppm) which caused 70% increasing in seed germination. Kinetin and auxin (100 ppm) and 24-epibrassinolid (0.5 ppm), in 24 h respectively increased seed germination about, 40%, 38% and 60%. Also combination of gibberellic acid (500 ppm) and chilling (5d) treatment increased seed germinating 60%. Conclusion: Results showed gibberellic acid (500 ppm) is the best treatment for breaking of Silybum marianum seed dormancy. Key words: Silybum marianum, Gibberellic acid, Auxin, Kinetin, 24-epibrassinolid, Chilling