بررسي اثرات دگرآسيبي زعفران بر جوانه‌زني و رشد اوليه علف‌هاي هرز گچ دوست (Gipsophylla pilosa ) و شلمبيك (Rapistrum rugosum)

Evaluation of allelopathic effects of saffron extract on germination and early growth of Gipsophylla pilosa and Rapistrum rugosum

به‌منظور بررسي اثر دگرآسيبي عصاره اندام‌هاي مختلف زعفران بر جوانه‌زني گونه‌هاي علف هرز شامل شلمبيك و گچ دوست، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار براي هر يك از گياهان مورد نظر اجرا گرديد. تيمارهاي مورد بررسي شامل عصاره اندام‌هاي بنه و برگ گياه زعفران در پنج سطح (صفر، 5/0، 1، 5/1 و 2 درصد) بود. نتايج نشان داد كه رابطه همبستگي بين سطوح مختلف غلظت و درصد و سرعت جوانه‌زني گياهان از نظر آماري منفي و معني‌دار بود. با افزايش غلظت عصاره زعفران، درصد و سرعت جوانه‌زني شلمبيك و گچ دوست روند كاهشي نشان داد. در مقايسه دو اندام بنه و برگ زعفران، اثرات دگر آسيبي برگ بيشتر از بنه بود، به‌طوري‌كه در گياه شلمبيك درصد جوانه‌زني در نمونه شاهد (آب مقطر) 100 درصد بوده و در تيمار 2 درصد عصاره بنه و برگ به‌ترتيب به 92 و 47 درصد رسيد. در گياه گچ دوست نيز درصد جوانه‌زني در تيمارهاي 2 درصد بنه برابر نمونه شاهد و معادل 88 درصد و در تيمار 2 درصد برگ 33/5 درصد بود. همچنين با افزايش غلظت عصاره زعفران، طول ريشه‌چه و ساقه‌چه در گياهان مورد بررسي كاهش يافت. واژگان كليدي: بنه زعفران، درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، عصاره

In order to study the effect of saffron (Crocus sativus L.) extract on Rapistrum rugosum and Gipsophylla pilosa germination, an experiment was conducted based on a completely randomized design with 3 replications for either plant, separately. The treatments were the extract of saffron corms and leaves at 5 levels (0, 0.5, 1, 1.5 and 2%). Results indicated that different extract concentrations were significantly and negatively correlated to the percentage and speed of plant germination. Increase in the concentration of saffron extract resulted in a decrease in the germination percentage and rate of R. rugosum and G. pilosa. Allelopathic effect of leave was higher than corm extract. In R. rugosum, the germination percentage of the control group (distilled water), 2% corm extract and 2% leave extract were 100, 92 and 47%, respectively. Also, in G. pilosa, germination percentage of the control, 2% corm extract and 2% leave extract were 88, 88 and 5.33%, respectively. Also, root and shoot length of the plants decreased along with the saffron extract concentration increase. Keywords: Extract, Germination percentage, Germination rate, Saffron corm