بررسي پتانسيل آللوپاتيك سه جنس دارويي از تيره خشخاش بر جوانه‌زني بذر و فاكتورهاي رشد علف هرز تاج خروس سفيد (Amaranthus albus L.)

The study of potential allelopathic effect of three pharmaceutical genus of Papaveraceae on seed germination and growth factors of prostrate pigweed (Amaranthus albus L.)

گياهان تيره خشخاش يا Papaveraceae داراي انواعي از آلكالوييدها بوده و تاكنون خواص دارويي گوناگوني از آنها گزارش شده است. اين تحقيق به منظور بررسي پتانسيل آللوپاتيك عصاره آبي شقايق (Papaver chelidoniifolium)، ماميران (Chelidonium majus) و رومريا (Roemeria refracta) بر جوانه‌زني و رشد علف‌هرز تاج‌خروس سفيد (Amaranthus albus) انجام شد. آزمايش در قالب طرح كاملا تصادفي با پنج تكرار در آزمايشگاه فيزيولوژي گياهي دانشگاه آزاد اسلامي واحد گرگان انجام شد. پنج غلظت 0، 25، 50، 75 و 100 درصد حجمي عصاره آبي گياهان تهيه شدند. جوانه‌زني علف‌هرز به مدت ده روز شمارش و فاكتورهاي رشد تعيين شدند. نتايج نشان داد كه غلظت 100 درصد از عصاره سه گونه سبب كاهش جوانه‌زني تاج خروس سفيد مي‌شود و غلظت‌هاي بالاي عصاره، طول ريشه‌چه و ساقه‌چه‌ها را به طور معني‌داري كاهش مي‌دهد. وزن خشك ريشه‌چه و ساقه‌چه‌ نيز در سطح 05/0 > P به طور معني‌داري كاهش يافت. در ميان سه جنس مورد مطالعه، ماميران داراي بيشترين اثر كاهشي در جوانه‌زني و ساير فاكتورهاي رشد تاج خروس سفيد بود. واژگان كليدي: آلكالوييد، تاج خروس سفيد، شقايق، دگرآسيبي، رومريا، فاكتورهاي رشد، ماميران

The members of Papaveraceae possess several alkaloids, which a variety of their pharmacological characteristics have been reported. This study aimed to investigate the allelopathic effect of aquatic extracts of Papaver chelidoniifolium, Chelidonium majus and Roemeria refracta on seed germination and seedling growth of Amaranthus albus (Prostrate pigweed). The experiment was conducted at physiology laboratory of Azad University of Gorgan according to a completely randomized design with 5 replications. Five concentrations of plantsʹ water extract including 0, 25, 50, 75 and 100%, were prepared. The seed germination of weed was recorded for 10 days and then growth factors were determined. Results revealed that water extract of three species of Papaveraceae at the higher concentration (100%) reduced the seed germination of A. albus. Also, the water extracts significantly decreased the root and shoot length and dry weight (P < 0.05). Among the studied species, C. majus exhibited the most reduction potential on the seed germination and seedling growth of A. albus. Keywords: Alkaloid, Allelopathy, Amaranthus albus, Chelidonium majus, Growth factors, Papaver chelidoniifolium, Roemeria refracta. ?