مقايسه دقت توموگرافي خطي و سي تي اسكن جهت بررسي كميت استخوان در درمان ايمپلنت

Accuracy of linear tomography in comparison with computed tomography (CT) to assess bone quantity for dental implant treatment

زمينه: بررسي كميت استخوان فك جهت جاي گزيني دندان هاي از دست رفته از مسايل مهم قبل از درمان است. هدف: مطالعه به منظور مقايسه دقت توموگرافي خطي و سي تي اسكن در اندازه گيري هاي خطي بر روي نواحي مشخصي از فك پايين خشك انجام شد. مواد و روش ها: اين مطالعه تحليلي در سال 1390 بر روي 2 منديبل خشك انجام شد كه به طور كامل بي دندان بودند. 27 نقطه با استفاده از گوتاپركاي شماره 60 ، معين و تصاوير توموگرافي با استفاده از دستگاه ®Planmeca تهيه شد. در هر ناحيه 3 مقطع با ضخامت لايه وضوح 3 ميلي متر به دست آمد. براي تهيه كليشه هاي سي تي از دستگاه Spiral CT (General Electronics®) استفاده و قطعه هاي اگزيال با ضخامت 7/0 ميلي متر تهيه شد. ارتفاع كلي فك پايين ، فاصله كرست تا لبه فوقاني كانال منديبولار و پهناي فك پايين در نيمه مياني ارتفاع كانال عمود بر محور طولي در هر مقطع توموگرافي با استفاده از كوليس توسط دو متخصص راديولوژي دهان اندازه گيري شد و از هر ناحيه ميانگين مقادير 3 مقطع ثبت گرديد. اندازه گيري هاي مشابه بر روي تصاوير سي تي نيز انجام شد. سپس فك ها در محل نشان گرها، تحت برش قرار گرفتند و اندازه گيري هاي مستقيم با استفاده از كوليس در هر قطعه به عنوان استاندارد طلايي انجام شد. داده ها با آزمون هاي آماري ويلكاكسون و ضريب همبستگي پيرسون تحليل شدند. يافته ها: ضريب همبستگي بين داده هاي دو مشاهده گر در دو روش و در اكثر متغيرهاي مورد مطالعه بالاي 9/0 و فقط در مورد تعيين ارتفاع كلي در روش سي تي به ميزان 6/0 بود. در تعيين فاصله كرست تا كانال و تعيين پهنا ميان اندازه گيري هاي به دست آمده از روش سي تي و اندازه گيري هاي مستقيم، اختلاف به لحاظ آماري معني دار بود. در مقايسه توموگرافي با اندازه گيري هاي مستقيم، تنها در تعيين پهنا اختلاف معني داري وجود داشت. در مقايسه اندازه گيري هاي دو روش با يكديگر در تعيين ارتفاع كلي نتايج اختلاف معني داري ميان دو روش نشان داد، در حالي كه در مورد پهنا و فاصله كرست تا كانال اختلاف معني دار نبود. نتيجه گيري: توموگرافي خطي در اندازه گيري فواصل عمودي در مكان هاي ايمپلنت گذاري از دقت خوب و قابل مقايسه با سي تي برخوردار است و در موارد بي دنداني محدود به يك ناحيه، مي تواند جاي گزين مناسبي براي تصاوير سي تي جهت كاهش اشعه دريافتي بيمار باشد.

Background: Assessing bone quantity to restore missing teeth is necessary before implant placement. Objective: The purpose of this study was to compare the accuracy of linear tomography and computed tomography (CT) in measuring linear distances on specified sites of dry mandible. Methods: This analytical study was performed on 2 completely edentulous dry mandibles in 2011. 27 potential implant sites were marked using Gutta-Percha (No.60). Tomography images were obtained using a Planmeca® unit. 3 slices with image layer thickness of 3mm were obtained at each site. Computed tomography images were obtained using a Spiral CT (General Electronics®) unit and the axial slices with image layer thickness of 0.7 mm were provided. The overall height of the mandible, the distance between alveolar crest and superior border of the mandibular canal, and the mandibular width at half of the overall height, perpendicular to long axis of tomographic slices were measured by 2 oral and maxillofacial radiologists using a caliper. The mean value of 3 slices was recorded for every site. Similar measurements were performed for CT images. Then, the mandibles were cut at the marked sites and direct measurements were performed at each slice using a caliper. Data were analyzed using Wilcoxon-signed Rank test and Pearson’s correlation coefficient. Findings: The correlation coefficients were found to be more than 0.9 between measurements of the two observers for most variables in both methods, except for overall height measurement by CT, which was about 0.6. The differences for the crest-to-canal distance and the mandibular width between CT measurements and direct measurements were statistically significant. The differences for the mandibular width were statistically significant comparing tomographic technique and direct measurements. Comparing two radiographic techniques, there was statistically significant difference in overall height measurement, while there were no significant differences in the mandibular width and crest-to-canal distance. Conclusion: Linear tomography has an appropriate and comparable accuracy compared to CT images in measuring vertical distances on implant sites of mandible and therefore can be an alternative for CT images when the edentulous area is restricted to one site, in order to reduce the received radiation.