جهاني شدن و اثرات آن بر اهداف برنامه‌ي درسي نظام آموزشي ايران

Globalization and its Effects on Curriculum Goals in Educational System of Iran

هدف اين پژوهش بررسي مباني نظري جهاني شدن و اثرات آن بر اهداف كلي برنامه‌ي درسي نظام آموزش و پرورش ايران مي‌باشد. در اين رابطه سه نظريه‌ي مهم فلسفي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي كه در آثار والراشتاين (نظريه‌ي نظام جهاني)، ماير و بولي (نظريه‌ي سياست جهاني) و رابرتسون (نظريه‌ي فرهنگ جهاني) بوده، در حوزه‌ي نظام آموزشي و برنامه‌ي درسي بررسي شده است. بازتاب هر نظريه در برنامه‌ي درسي نشان مي‌دهد كه جهت‌گيري برنامه‌ي درسي نظام‌هاي آموزشي به سمت جرياني از تكثرگرايي، توجه به خرده فرهنگ‌ها، توجه به هويت ملي و بومي، آموزش فني حرفه‌اي، آموزش مادام العمر و تمركززدايي پيش مي‌رود. با توجه به اين‌كه جامعه‌ي ايران نيز جامعه‌اي جوان و در حال گذر است و ضرورت ميزان اثرپذيري اهداف برنامه‌ي درسي اين كشور از تحولات جهاني امري اجتناب ناپذير است، لذا اين پژوهش با بهره‌گيري از روش كيفي– تحليلي به بررسي ميزان تناسب اهداف برنامه‌ي درسي ايران با اهداف برنامه‌ي درسي نظريه‌هاي نامبرده پرداخت. در اين پژوهش مشخص شد اين نظريه‌ها شباهت‌ها و تفاوت‌هايي با اهداف برنامه‌ي درسي ايران دارند و فرصت‌ها و تهديدهايي ايجاد مي‌كنند. فرصت‌هاي اين سه نظريه براي برنامه‌ي درسي ايران، توجه به خصوصي‌سازي، تمركز زدايي، برنامه‌ي درسي تلفيقي، تاكيد بيش‌تر بر هويت ملي، خرده فرهنگ‌ها، صلح و آموزش مداوم مي‌باشد. تهديدات اين سه نظريه براي برنامه‌ي درسي ايران در تاكيداتي است كه بر برنامه‌ي درسي موضوع‌محور، بهره‌كشي اقتصادي، ترويج روحيه‌ي مصرف‌گرايي و ناهمواري توزيع دانش دارد.

The aim of this research is study of Theoretical foundation of Globalization and its impact on goals of curriculums in Iran education system. In doing this, three known philosophical, economical, cultural, and political theories are considered with focusing on the curriculum goals which have been discussed by Valershtan (world system theory), Mayer and Boli (world polity theory, and Robertson (world culture theory). Reflection of each theory in curriculum shows that trends of educational system in the world is shifting towards a pluralism, minorities, national and local cultures, technical and vocational education, lifelong learning, and decentralization. With regards to Iran’s society characteristics as a young society this research was going to see the reflection of those theories over Iranian education system and its curriculum goals. The results revealed that there are some positive reflections and opportunities from those theories within Iran’s education system particularly issues such as privatization, decentralization, integrated curriculum, peace and lifelong education. At the same time, some of the threatens of the impact of those theories in Iran’s education system are addressing single subject curriculum, economic manipulation, customers consumption and inequality of education system for all children