چهارچوب تكيه‌گاه‌سازي آموزشي در محيط يادگيري حل مشكل مبتني بر كامپيوتر

A framework for instructional scaffolding in computer-based and problem solving learning environment

يكي از مهم‌ترين مولفه‌هاي الگوي طراحي محيط‌هاي يادگيري حل مشكل تكيه‌گاه‌سازي است. هدف اصلي اين تحقيق بررسي ابعاد تكيه‌گاه‌سازي آموزشي و تدوين الگوي مطلوب براي محيط يادگيري سازنده گراي مشكل گشايي مبتني بر كامپيوتر بود. روش تحقيق مورد استفاده روش آميخته و شامل تحليل محتواي كيفي و پيمايش بود. روش تحليل محتواي كيفي مورد استفاده روش قياسي بود. ابزار تحقيق پيمايش يك پرسشنامه‌ي محقق ساخته بود كه روايي آن به تاييد 5 نفر متخصص حوزه‌ي علوم تربيتي رسيد. براي تعيين پايايي از روش بازآزمايي استفاده شد. ضريب همبستگي به‌دست آمده (499/0) بين دو آزمون در سطح 05/0 معني‌دار بود. روش نمونه‌گيري تحليل محتواي قياسي روش انتخاب هدفمند بود. همچنين روش نمونه‌گيري تحقيق پيمايش، تصادفي ساده بود. يافته‌هاي تحقيق نشان داد كه تكيه‌گاه‌سازي آموزشي مطلوب بر اساس مهارت‌هاي فراشناختي يادگيرنده مستلزم استفاده از تكيه‌گاه‌سازي فراشناختي است و در ادامه نيز راهبردهاي تكيه‌گاه‌سازي فراشناختي براي پشتيباني از مهارت‌هاي فراشناخت يادگيرنده تعيين شدند. همچنين يافته‌ها نشان داد كه تكيه‌گاه‌سازي آموزشي مطلوب بر اساس سطح انگيزش پيشرفت تحصيلي يادگيرنده مستلزم استفاده از تكيه‌گاه‌سازي انگيزشي است و در ادامه نيز راهبردهاي تكيه‌گاه‌سازي انگيزشي براي پشتيباني از انگيزش يادگيرنده تعيين شدند. همين‌طور يافته‌ها نشان داد كه تكيه‌گاه‌سازي آموزشي مطلوب بر اساس دانش پيشين يادگيرنده مستلزم استفاده از تكيه‌گاه‌سازي شناختي است و در ادامه راهبردهاي تكيه‌گاه‌سازي شناختي مشخص شدند. همچنين راهبردهاي تكيه‌گاه‌سازي آموزشي مطلوب بر اساس محيط‌هاي يادگيري حل مشكل شناسايي شدند. بدين‌ترتيب چارچوب تكيه‌گاه‌سازي آموزشي شناسايي و الگوي تكيه‌گاه‌سازي آموزشي مطلوب تدوين شد. در نهايت الگوي پيشنهادي از نظر 20 متخصص حوزه‌ي تكنولوژي آموزشي اعتباربخشي شد.

Scaffolding is a component of designing problem solving learning environment model. The present research aimed to study components of instructional scaffolding and formulate an effective instructional scaffolding model for computer-based and problem solving learning environment. Research method was mixed including qualitative content analysis and a survey. Deductive content analysis was used as a qualitative content analysis method. Survey questionnaire was validated by 5 educational sciences specialists and retest method was used to analysis reliability of the test. Sampling method for qualitative content analysis was targeted selection and for survey was simple random sampling method. Findings revealed that the metacognitive scaffolding must be used to support learner metacognitive skills; following effective metacognitive scaffolding strategies were found and explained. And motivational scaffolding must be used to support learner academic motivation; following effective motivational scaffolding strategies were found and explained. Also cognitive scaffolding must be used to support learner prior knowledge; following effective cognitive scaffolding strategies were found and explained. And also effective scaffolding strategies for problem solving learning environment were found and explain. Finally effective scaffolding framework and then a scaffolding model was proposed and by the end validated by 20 instructional technologies.