اثر كاربرد همزمان انواع كودهاي آلي و بيولوژيك بر برخي ويژگي‌هاي كمي و كيفي گياه دارويي كدو پوست‌ كاغذي (Cucurbita pepo L.)

The Effects of Simultaneous Application of Different Organic and Biological Fertilizers on Quantitative and Qualitative Characteristics

يكي از شروط لازم براي توليد موفق گياهان دارويي در سيستم‌هاي ارگانيك، شناخت اثرات متقابل و روابط اين گياهان با ساير اجزاي طبيعي اكوسيستم از قبيل كودهاي آلي و بيولوژيك مي‌باشد. به‌منظور بررسي واكنش كدو پوست‌كاغذي به استفاده‌ي همزمان از كودهاي آلي و بيولوژيك، آزمايشي در سال زراعي 88-1387 به‌صورت كرت‌هاي خرد‌شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار، در مزرعه تحقيقاتي، دانشكده كشاورزي، دانشگاه فردوسي مشهد به مرحله‌ي اجرا درآمد. چهار كود آلي گاوي، گوسفندي، مرغي، ورمي‌كمپوست و شاهد، در كرت‌هاي اصلي و كاربرد و عدم كاربرد كود بيولوژيك نيتراژين (حاوي باكتري‌هاي Azotobacter sp. , Azospirillum sp. , Pseudomonas sp. ) در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج آزمايش حاكي از اثر مثبت ولي غير‌معني‌دار كودهاي آلي و نيتراژين بر عملكرد، اجزاي عملكرد و برخي خصوصيات كيفي كدو پوست‌كاغذي بود. از بين كودهاي آلي، كود مرغي و گاوي نسبت به بقيه برتري داشتند. بيشترين درصد روغن و پروتيين دانه در تيمار كود مرغي حاصل شد، اگر چه از نظر درصد روغن با بقيه‌ي تيمارها تفاوت معني‌دار نداشت. اثر مثبت كودهاي آلي و نيتراژين بر عملكرد دانه، بيشتر از عملكرد ميوه بود. بين عملكرد ميوه و عملكرد دانه، و وزن تك‌ميوه و وزن دانه در ميوه، همبستگي مثبت و معني‌دار (به‌ترتيب **72/0R2= و **56/0R2=) وجود داشت. به‌طور‌كلي، نتايج اين آزمايش نشان داد كه كاربرد كود گاوي به‌تنهايي، بهتر از كاربرد آن به‌همراه نيتراژين بود. در مورد كود مرغي، گوسفندي و ورمي‌كمپوست، كاربرد و يا عدم كاربرد نيتراژين سبب بروز تفاوت چنداني در صفات مورد مطالعه كدو پوست كاغذي نشد. امكان وجود اثرات آنتاگونيستي بين كودهاي آلي و نيتراژين، به بررسي بيشتر و دقيق‌تر نياز دارد.

Understanding of relations and interactions between ecosystem’s components and plants is one of the main conditions for sustainable production of medicinal plants. To study the effect of simultaneous application of organic and biological fertilizers on yield and yield components of zucchini squash, a split plot arrangement of factors based on randomized complete block design with tree replications was used during 2009-10 growing season. The mainplot factor was the type of organic fertilizers, including 1-cow manure, 2-sheep manure, 3-chicken manure, 4-vermicompost and 5-control. The subplot factor was the biofertilizer (namely Nitragin, containing Azotobacter sp. , Azospirillum sp. and Pseudomonas sp.), utilization. The results showed the positive but non significant effect of organic and biological fertilizers on yield and yield components of zucchini squash. Amongst the organic fertilizers, cow and chicken manure, have superiority compared the others. The highest seed oil and protein percent resulted in chicken manure, although there was not significant different between treatments due to seed oil percent. The positive effect of organic and biological fertilizers on seed yield was higher than fruit yield. Positive correlations found between fruit and seed yield, and between one fruit weight and one fruit seed weight (R2=0.72** and 0.56**, respectively). At a glance, cow manure solely application was better than its application with nitragin. Nitragin application has no significant effect on some traits, when utilized with sheep manure and vermicompost. The possibilities of antagonistic effect among organic and biological fertilizers needs to be more studied.