بررسي اثر تلفيق كود آلي و نيتروژن بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه در سيستم نوين مديريت كشت برنج

Effect of organic and nitrogen fertilizers incorporation on yield and yield components of rice in SRI system

چكيده ‏به منظور بررسي اثر تلفيق كود آلي و نيتروژن بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه در سيستم نوين مديريت كشت برنج، ‏آزمايشي در سال زراعي 1389 در مركز ترويج و توسعه تكنولوژي هراز انجام گرفت. آزمايش مزرعه اي بصورت طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 8 تيمار و 3 تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايشي مشتمل بر تلفيق دو نوع كود آلي با نيتروژن تقسيطي بودند. كودهاي آلي مورد استفاده كمپوست آزولا و كود ارگانيك BIOL555 بودند كه هر يك با چهار صورت مصرف كود نيتروژن تلفيق شدند: 1- عدم مصرف كود نيتروژن 2- 50% كود نيتروژن به صورت پايه 3- 50% كود نيتروژن كه 25% آن به صورت پايه و 25% آن هنگام تشكيل خوشه اوليه مصرف شد 4- 100% كود نيتروژن كه 50% آن به صورت پايه، 25% آن هنگام پنجه زني و 25% آن نيز هنگام تشكيل خوشه اوليه استعمال گرديد. عمليات داشت در همه تيمارها منطبق با سيستم كشت SRI بطور يكنواخت انجام شد. در اين تحقيق ارتفاع بوته، طول خوشه‏، تعداد پنجه و خوشه در كپه، تعداد دانه پر ‏و پوك در خوشه، وزن هزار دانه، درصد باروري‏، عملكرد، زيست توده و شاخص برداشت اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد كه تفاوت بين تيمارها از نظر عملكرد دانه معني دار نبود. با اين حال بيشترين عملكرد دانه با ميانگين 491/4 تن در هكتار مربوط به تيمار T8 (كود ارگانيكBIOL555 و 100% كود نيتروژن با 3 تقسيط) و‏ كمترين ‏عملكرد نيز با ميانگين 678/3تن درهكتار مربوط به تيمار T1(كمپوست آزولا و بدون مصرف كود نيتروژن) بود كه نشان دهنده‏ي تاثير مثبت مصرف كود نيتروژن در توليد برنج مي باشد. در تمام تيمارها، كود ارگانيك BIOL555 در مقايسه با كمپوست آزولا در كليه صفات اندازه گيري شده برتري داشت. با توجه به نتايج بدست آمده مي توان گفت استفاده از كود آلي در اراضي شاليزاري نقش مهمي دركاهش مصرف كود نيتروژن داشت. به منظوراستفاده بهينه از منابع كودهاي شيميايي در كشت برنج، 50% نيتروژن توصيه شده در تلفيق با كود آلي توصيه مي گردد.

Abstract In order to study the integrated effect of nitrogenand organic fertilizer on yield and yield components of Tarom cultivar of rice a field experiment was carried out at the Haraz Technology Development and Extension Center in Mazandaran (Amol) during 2010. The experiment conducted as a randomized complete block design with 8 treatments and 3 replications. Treatments included two kinds of organic fertilizer (Bioll555) and Azola compost that every one of those was incorporated whit amount of nitrogen as: 1- without nitrogen 2- whit 50% N at basal 3- with 50% N (25% at basal and 25% at panicle initiation) and 4- with 100% N (50% at basal, 25% at tillering stage and 25% at panicle initiation). Other cultural practices were down to all plots according SRI method monotonously.In this study, plant height, panicle length, tillers and panicle number per hill, filled grains and total grains number per panicle, 1000 grain weight, economical and biological yield and harvest index were measured.Results showed that were not significant differences for grain yield among treatments, nevertheless the highest grain yield (4.491 t/ha) belonged to T8 (organic fertilizer Bioll555 + 100% Nitrogen (50% at basal + 25% at tillering stage + 25% at panicle initiation) and the lowest grain yield (3.673 t/ha) belonged to T1 (Azola compost without N application) which indicate N is very important in rice production. For all measured traits, organic fertilizer (Bioll555) had superiority in comparison with Azola compost.We found that organic fertilizer is advantageous for decrease of N application up to 50%.