مقايسه عملكرد كمي و كيفي كشت دوم هيبريد هاي ذرت زودرس در منطقه مغان

Quantitative and qualitative yield comparison of early corn ripening hybrids

چكيده به منظور تعيين و شناسايي صفات موثر بر عملكرد و تعيين رابطه كمي و كيفي بين عملكرد و ساير صفات مرتبط، تعداد 11 هيبريد زودرس جديد ذرت دانه‌اي به همراه دو هيبريد شاهد منطقه در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در 3 تكرار در سال 1390 در منطقه مغان مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج حاصل از تجزيه واريانس نشان داد كه بين ارقام از نظر تمامي صفات به جز ظهور تاسل و عرض برگ تفاوت معني‌داري وجود دارد. مقايسه ميانگين عملكرد دانه هيبريدهاي مورد مطالعه نشان داد كه هيبريدهاي 11 (/121×K 1264/5-1 KE 76) و 10 (KE 76/112 × K 1264/5-1) به ترتيب با ميانگين عملكرد 63/13 و 58/13 تن دانه در هكتار بيشترين عملكرد را داشتند. نتايج تجزيه رگرسيون چندگانه نشان داد، صفات تعداد رديف دانه در بلال، تعداد دانه در رديف، وزن هزار دانه، تاريخ ظهور كاكل و درصد پروتيين به دليل داشتن ضريب رگرسيون بالاتر، بيشترين ارتباط را با عملكرد دانه دارند. در‏ تجزيه عليّت با استفاده از مهم‌ترين صفات موثر بر عملكرد در هيبريدهاي مورد آزمايش، بيشترين اثر مستقيم مثبت بر عملكرد دانه به وزن هزار دانه مربوط بود كه به طور غيرمستقيم اثر مثبت و بالايي (0048/0) از طريق روز تا ظهور كاكل بر روي عملكرد دانه داشته است. در تجزيه كلاستر به روش Ward و با داده‌هاي استاندارد شده، هيبريدها در دو خوشه گروه‌بندي شدند و هيبريدهاي خوشه دو به جز صفت تعداد دانه در رديف در بقيه صفات برتر بودند.

Abstract In order to identify traits affecting yield and determination the relationship between yield and other traits based on morphological, physiological and phenological characteristics of 13 early repining corn hybrids, an experiment were conducted using a randomized complete blocks design with three replications in 2011 in Moghan region. Variance analysis results showed significant differences in all of the measured traits except day to tasseling stage and leaf width. Maximum grain yield were observed in 10 (KE 76/112 × K 1264/5-1) and 11 (KE 76/121 × K 1264/5-1) hybrids, 13.63 and 13.58 ton ha-1, respectively. Multiple regression results showed, seed in rows of ear, 1000 seed weight, days to silk appearance and protein percent traits had most relationships with grain yield by maximum regression coefficients. 1000 seeds weight as yield components traits was the most effective characteristics to seed yield, and this trait had positive undirected effect (0.0048) by days to silking stage. Seed number in rows of ear had most positive direct and lateral branches of tassel had most indirect positive effect on grain yield. Hybrids classified in two groups based on Cluster analysis (In Ward method and standard data) and second cluster was superior to others except in seed number in row trait.