بازكاوي اعتبار و كاربرد عقل در فهم قرآن از ديدگاه معصومان عليهم‌السلام

(Authority and application of reason in interpretation of Quran in view of Household of Prophet (pbuh

مقاله حاضر با هدف بازكاويِ اعتبار و كاربرد عقل در حوزه فهم قرآن، از روايات معصومانعليهم‌السلام كه وارثان و عالمان قرآن هستند، مدد مي‌گيرد. اين پژوهش، ابتدا گامي به‌سوي شناخت عقل برداشته، و از ماهيت عقل، و نيز ارزش آن در كلام اهل بيتعليهم‌السلام سخن گفته است. آن هنگام، روايات معصومانعليهم‌السلام را در حيطه ارتباط عقل و فهم قرآن مطرح نموده، و ثابت مي‌كند كه ايشان نه تنها مخالف ورود عقل به حوزه قرآن نبوده‌اند، بلكه به انحا گوناگون بر اين عمل صحّه گذاشته‌اند. پس از آن رواياتي كه به‌نظر مي‌رسد موهم عدم اعتبار عقل در زمينه فهم قرآن باشد، مورد بررسي قرار گرفته و از آنها رفع تعارض و ابهام مي‌شود، بدين‌صورت كه يا جهت صدور اين‌گونه روايات، خاص است؛ و يا مخاطب آنها. در نهايت، اهميت توجه به محدوده كار‌آيي عقل مورد تاكيد قرار گرفته، و آفت‌هاي عقل‌گرايي افراطي، گزارش شده است. اين پژوهش با دو حيثيت، مي‌تواند از نوع «كاربردي» و يا «بنيادي» باشد

- This article enlists Hadith of infallibles and household of Prophet (pbuh) whose are inheritors and experts of the Quran. In the first step, we try to recognize the reason, its nature and its value in expression of household (pbuh). Then we bring their hadith about relationship between reason and Quran understanding and show that they not only did not oppose the use of reason in Quran understanding, but also they supported this action in different ways. Therefore we review their hadith that show lack of validation of reason in Quran understanding and remove discrepancy and ambiguity of them. So either these hadith have special issuance or special addressee. In the last step we emphasize the limitation of reason use and report lesions of extreme rationalism.