تاثير برنامه آموزشي در پيشگيري از افسردگي پس از زايمان؛ يك كارآزمايي نيمه تجربي

The effect of an educational program on prevention of postpartum depression

مداخلات پيشگيري‌كننده و شناسايي زودرس علايم افسردگي بهترين راه موثر مقابله با اين عارضه بوده و آموزش اساسي‌ترين روش پيشگيري اوليه است، مطالعه حاضر با هدف بررسي تاثير برنامه آموزشي بر پيشگيري از افسردگي پس از زايمان در مادران نخست‌زا طراحي گرديد. اين مطالعه به‌صورت يك كارآزمايي ميداني نيمه تجربي در دو مركز بهداشتي درماني منتخب شهر سنندج در سال 1390 انجام شد. به منظور پيشگيري از تاثير برنامه آموزشي بر مادران گروه كنترل، يك مركز به‌طور تصادفي به گروه كنترل و ديگري به گروه مداخله اختصاص يافت. با نمونه‌گيري مستمر در هر مركز 100 مادر انتخاب شدند. گروه مداخله برنامه آموزشي در خصوص افسردگي پس از زايمان طي سه جلسه 20 دقيقه‌اي به‌صورت فردي در 14-10 روز اول، 6 و نيز و 8 هفته پس از زايمان ارايه شد و همچنين كتابچه آموزشي به مادران گرديد هردو هفته يك بار وضعيت مادر به صورت تلفني بررسي شده، و نكات آموزشي يادآوري شد. گروه كنترل فقط مراقبت روتين پس از زايمان را داشتند. تاثير برنامه با مقايسه نمرات افسردگي ادينبرو در 8 و 12 هفته بعد از زايمان در هر دو گروه سنجيده شد. مشخصات دموگرافيك و نمرات ادينبرو دو گروه قبل از مطالعه تفاوت آماري معني‌دار نداشت. اجراي برنامه آموزشي موجب تفاوت آماري معني‌دار در ميانگين نمرات افسردگي ادينبرو گروه مداخله در 8 و 12 هفته پس از زايمان گرديد. ميانگين نمرات گروه كنترل، 8 و 12 هفته پس از زايمان تفاوت آماري معني‌دار نداشت. نتايج نشان‌دهنده كاهش نمرات افسردگي ادينبرو بود اجراي اين برنامه در مراقبت‌هاي پس از زايمان مي‌تواند به عنوان يكي از راهكارهاي مناسب در جهت ارتقاي سلامت مادران، كاهش و پيشگيري از افسردگي در مداخلات بهداشتي كشوري مورد توجه قرار گيرد.

Objective (s): This study was, designed to evaluate the effect of an educational program on postpartum depression among primiparous women. Methods: This was a quasi-experimental study carried out in two urban health centers in Sanandaj, Iran. The intervention group received an educational program on postpartum depression in three sessions: 10-14 days, 6 and 8 weeks after delivery. Each session that lasted for 20 minutes. In addition, booklets were circulated to mothers for guidance. The control group (mothers) only received the routine postpartum care. Both groups completed The Edinburgh Postnatal Depression Scale 8 and 12 weeks after delivery and were compared between two groups. Results: There was no significant difference between the two groups at baseline. However, there was a significant difference between depression scores in two groups one month after intervention (P=0.001). Conclusion: The results showed that the educational program among primiparous mothers was effective.