مقايسه فنولوژيكي و مورفولوژيكي لاين هاي پيشرفته ي گندم در شرايط اصفهان

Comparison phenology and morphology of advanced wheat lines in Isfahan

چكيده گندم با نام علمي (Triticum aestivum L.) يكي از محصولات مهم و استراتژيك بوده و با ارزش ترين ماده ي خوراكي مردم جهان به خصوص مردم كشورهاي جهان سوم است. لذا، هر گونه اقدامي در جهت ارتقاي كمي و كيفي اين محصول، امري اجتناب ناپذير است. بدين جهت، در اين پژوهش فاكتورهاي فنولوژيكي و مورفولوژيكي چهارده لاين اميد بخش گندم در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در 3 تكرار و در مقايسه با دو رقم شاهد پيشتاز و بهار به مدت دو سال زراعي متوالي 87- 86 و 88- 87 بررسي شدند. نتايج حاصله نشان داد كه لاين هاي مورد آزمون از نظر كليه ي فاكتورهاي مورد مطالعه در آزمايش سال اول و دوم و نيز تجزيه ي مركب دو سال شامل: تعداد روز تا ظهور خوشه، تعداد روز تا رسيدن فيزيولوژيكي، ارتفاع بوته، اندازه ي خوشه، وزن هزار دانه و عملكرد دانه با يكديگر و در مقايسه با ارقام شاهد با اثر معني دار در سطح احتمال يك درصد قابل تفكيك و متمايز مي باشند. همچنين، نتايج حاصل از نمودار تجزيه ي خوشه اي ارقام و لاين هاي مورد آزمون و نيز ضرايب هم بستگي صفات فنولوژيكي و مورفولوژيكي مورد مطالعه در اين پژوهش حاكي از اختلافات فاحش و معني دار بين ارقام و لاين هاي مورد آزمون بوده كه تاييدي بر مقايسه ي ميانگين و گروه هاي دانكن مورد آزمون مي باشد.

Abstract Wheat (Triticum aestivun L.) is one of the important and strategic products, that has an important role in the people nutritious in the world and any kind of study on this worth full product is unavoidable at present. Therefore, investigations and comparison of some of the phenology and morphology factors of some promising lines and wheat varieties, in the two continuous years, 2007 – 2009, on fourteen promising lines in comparison to the two cultivated varities, Bahar and Pishtaze in a randomized blocks designed with three repetitions for each. The agronomical factors including: plant heights, spike lengths, days of maturity, days of maturity spike, 1000 seed weight, grain yield were continued up to the complete ripening of the tested promising lines and varieties. The cluster analysis results in wheat promising lines and the varieties and correlation coefficients of phenology and morphological factors were with a very highly significant effect in wheat promising lines and the varieties. That is in agreement with Duncan group analysis in these studies.