نقش پيريدوكسين و تنش خشكي قبل و بعد از گلدهي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم

Effect of pyridoxine and pre - post anthesis drought stress on yield and yield components of wheat

به منظور بررسي اثر سطوح مختلف تنش خشكي و ماده شيميايي پيريدوكسين بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم رقم بك كراس روشن آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در سال زراعي 1388 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي واحد ساوه انجام گرفت. تنش خشكي به عنوان عامل اصلي در سه سطح: بدون اعمال تنش خشكي (شاهد)، اعمال تنش خشكي در مرحله طويل شدن ساقه (كد39 زادوكس) و تنش خشكي پس از گلدهي (كد 65 زادوكس) و مقادير مختلف پيريدوكسين به عنوان عامل فرعي در سه سطح: عدم اعمال ماده پيريدوكسين (شاهد)، اعمال 01/0درصد ماده پيريدوكسين و اعمال 02/0درصد ماده پيريدوكسين به صورت تلقيح با بذر در نظر گرفته شد. نتايج اين آزمايش نشان داد كه پيريدوكسين بر افزايش عملكرد و اجزاي عملكرد گندم اثر معني‎داري دارد. پيريدوكسين احتمالاً از طريق تاثير مثبت بر روند رشد ريشه و افزايش جذب ريشه‎اي شرايط را براي توليد مواد پرورده بي‎شتر در طول دوره‎ي رويشي گياه فراهم نموده و باعث افزايش معني‎دار انتقال مواد به دانه گرديده است. به طوري‎كه بالاترين ميزان عملكرد و اجزاي عملكرد در سطح 02/0 درصد مصرف پيريدوكسين مشاهده گرديد. تيماردهي بذر هاي گندم با پيريدوكسين در اين آزمايش باعث كاهش معني‎دار تاثير منفي تنش خشكي خصوصاً در تنش خشكي بعد از گلدهي گرديد.

Abstract In order to study the effects of different levels of drought stress and pyridoxine on yield and yield components in wheat plant an experiment was conducted on split plot on the basis of complete block design in four replication in the year of 2009- 2010 in research field of Islamic Azad University, Saveh Branch . In this experiment main plot was three levels of drought stress including 1-normal condition (control), 2- drought stress in per anthesis (cod39 Zadoks) and 3- drought stress in post anthesis (cod 65 Zadoks) and sub plot was different levels of pyridoxine including, 1- without using pyridoxine (control), 2- treatment of seeds with 0.01 percent of pyridoxine and 3- treatment of seeds with 0.02 percent of pyridoxine. Seeds of wheat were kept in pyridoxine for 8 hours before planting for pyridoxine treatment. Pyridoxine significantly increased yield and yield components of wheat. Probably pyridoxine with positive effect on root growth and increasing the uptake of root improved the production of assimilate during vegetative growth of plant. The highest yield and yield components achieved in 0.02 percent of pyridoxine seed treatment. Results showed pyridoxine application of seeds significantly decreased the negative effect of drought stress specially in post anthesis condition.