گام هايي براي دست يابي به مديريت شهري جامع در ايران

Steps for achieving comprehensive urban management in Iran

اين مقاله در پي پاسخگويي به اين پرسش اساسي مرتبط با مديريّت شهري است: «ضرورت‏ها و شيوه دست‏يابي به مديريّت شهري جامع و پويا در ايران چگونه خواهد بود؟» در نتيجه هدف از نگارش اين مقاله، تدوين گام‏هايي براي دست‏يابي به مديريّت شهري جامع متّكي بر شهروندان در ايران است. بخش اول اين مقاله به بررسي و تحليل وضعيّت موجود مديريّت شهري از سه زاويه پرداخته است كه نتايج آن بدين شرح است: 1. شهرداري‏ها و شوراي اسلامي شهر در حال حاضر نهادهاي كارگزار دولت در اداره شهر هستند و نه نهادهاي مديريّتي شهر. در واقع، شهرداري‏ها، در وضع كنوني زير مجموعه دولت محسوب مي‏شوند و اختيارات مديريّت شهري تقريباً به طور كامل در دولت جمع شده است. بنابراين مديريّت شهري با بحران مشروعيّت مواجه است؛ 2. با طرح نظريّه بلوغ‏يافتگي و عدم آن مشخّص مي‏گردد كه دولت با در اختيار داشتن وظايف متعدّد در مقياس شهر، شهرداري‏ها و شوراي شهر را در بلوغ‏نيافتگي نگه‏داشته است، به همين دليل دولت نيز در وضعيّت بلوغ‏نيافتگي باقي مانده است؛ 3. ديدگاه مسلّط بر مديريّت شهري در ايران پس از مشروطيّت تاكنون ديدگاه ادغام «شهر» در «دولت» است كه بايد با مدل سه قطبي دولت، شهر و شهروند باز تعريف گردد. با توجّه به ابعاد مطرح شده و يافته‏هاي تحقيق سعي شده است گام‏هايي براي دست‏يابي به مديريّت شهري جامع متكي بر شهروندان در ايران تدوين گردد. اين گام‏ها عبارتند از: 1. ضرورت برقراري تعادل بين وظيفه و اختيار در مديريّت شهري، 2. جايگزيني رابطه دولت- شهروند به شهروند- مديريّت شهري جامع، 3. تعريف جامع و مانع از اختيارات شهروند، شهرداري، شوراي شهر و دولت در مديريّت شهري، 4. تعيين الزامات ساختار‏ مديريّت شهري در ايران و تمايز ميان مدل‏هاي مديريّتي در شهرهاي نيازمند، ترازمند و فرازمند.

The goal of this research is to explain systematical steps for achieving comprehensive urban management in Iran; to solve a fundamental question pertained to urban management and to attempt to answer this question: "How necessities and ways to achieve comprehensive and dynamic urban management will be in Iran?" The first part of this research is concerned with analyzing present position of urban management from three aspects: 1. Municipalities and urban councils in Iran have lack of authorizes in urban management. In fact, Municipalities in Iran are subdivision of government which holds entire authorities of urban management. 2. Applied Immaturity and maturity Theory in this research shows that both of urban and government management have been in Immaturity mode. 3. Dominant point of view to urban management in Iran since "constitution period" has been merging city in government which has to be redefined by a three-dimension model of city, citizen and government. According to the introduced dimensions and results of the study, it is attempted to specify steps for achieving comprehensive urban management in Iran by citizensʹ participation. These steps include: 1. Necessity of keeping balance between task and authority in urban management. 2. Substitution of government-citizen relation with comprehensive urban management-citizen relation. 3. Comprehensive definition of authorities of citizen, municipality, city council and government in urban management. 4. Specifying obligations of urban management structure in Iran and diversity of management among models in "niyazmand", "tarazmand", "farazmand" and "Mostamand" cities.