ارزيابي احساس امنيت شهروندان با رويكدرد منظر شهري (نمونه موردي محله اوين)

Assessing sense of security from landscape approach (case study Evine neighborhood)

امنيّت به عنوان يكي از نيازهاي اساسي شهروندان در ساختارهاي شهري به شمار ميرود و از اهميّت ويژهاي برخوردار است. از اين رو در مطالعات و پژوهشهاي مرتبط با شهر و بيان معيارهاي كيفيّت مطلوب شهري همواره امنيّت به عنوان يكي از شاخصهاي مهم كيفيّت زندگي مورد توجّه برنامه?ريزان و شهرسازان قرار گرفته و در اينباره نظريّههاي گوناگوني نيز ارايه شده است. فضاي شهري به عنوان حوزهاي عمومي در صورت ايجاد احساس امنيّت علاوه بر آنكه آرامش را براي شهروندان به ارمغان ميآورد، سطح تعاملات و فعاليّتهاي اجتماعي را افزايش ميدهد و در نهايت احساس مطلوبيّت و رضايت محيطي را در شهروندان تقويت مينمايد. در اين مقاله پس از بررسي مطالعات صورت گرفته، مباني نظري مرتبط با منظر، منظر شهري با تدقيق در سه بعد ادراك، فعاليّت و فرم در شكلگيري منظر مطلوب، مولّفههاي «حس مكان»، «هويّت مكان»، «خاطره انگيزي»، «خوانايي و تصويري روشن از محيط»، «ادراك عمومي و لذّت بصري» و «فرم و ريخت» به عنوان شاخصهايي براي سنجش احساس امنيّت شهروندان با استفاده از شاخصهاي منظر شهري تعريف شدهاند. اين تحقيق در حوزه ادبيات نظري، تحقيقي تجربي و در حوزه مطالعات ميداني، داراي روش پيمايشي با ابزار گردآوري داده به صورت پرسشنامه است. در زمينه تحليل اطلاعات با استفاده از تحليل كمّي روابط بين «احساس امنيت» و «منظر شهري» روش تحقيق علّي و همبستگي اتخاذ شده است. در اين پژوهش روش تحليل رگرسيون چند مرتبهاي به كار گرفته شده و در بررسي روايي و پايايي پرسشنامه از تحليل عاملي و آلفاي كرونباخ استفاده شده است. يافتههاي تحقيق حاكي از آن است كه كليه معيارهاي به كار رفته در سه سطح مدل سنجش احساس امنيّت در محدوده مورد مطالعه با متغيّر منظر شهري رابطه معناداري دارد (p < 0.05). همچنين بين ميانگين احساس امنيّت و ميانه نظري (عدد3) اختلاف معناداري وجود دارد. احساس امنيّت در محدوده مورد مطالعه از ديد ساكنان، پايينتر از سطح متوسط ارزيابي شده است.

Security and sense of secure as the basic needs of citizens are very important. Urban studies for explain criteria of good environment consider security as one of the quality of life indexes with many theories that support it. Secure urban spaces can supply high calmness, relationship and social activity that can led to satisfaction as a cognitive aspect of quality of life. In this paper after reviewing literature in three dimensions: “perception”, “activity”, “form” that shape urban land scape. Main criteria for measuring sense of security have introduced, those are “sense of place”, “identity”, “interpretative”, “significant image and clarify”, “general perception and visual pleasure”, “form and morphology”. theoretical literature of this research consider “experimental” research Method, and survey analysis by means of “data collecting” from "questionnaire" will be done. Also Data analyzing based on quantitative measure relationship between sense of security and urban land scape have done with hierarchical multiple regression method. Factor analysis and Cronbachʹs Alfa method had been used to measure questioner Validity and reliability. Results show that all three levels in the measurement model have a significant relationship (p < 0.05) about case study (Evine neighborhood). Results also show that sense of secure have significant delta with mean (3). It means most of citizens have feel low sense of secure in Evine neighborhood.