اثر تاريخ هاي كاشت بر عملكرد كمي و كيفي چهار رقم سويا در منطقه هرات افغانستان

Effect of planting dates on yield quantity and quality of four soybean cultivars in

چكيده به منظور بررسي و تعيين مناسب ترين رقم و تاريخ كاشت سويا، آزمايشي در سال 1387 به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در استان هرات افغانستان انجام شد. كرت هاي اصلي شامل سه تاريخ كاشت (20 ارديبهشت، 5 خرداد و 20 خرداد) و كرت هاي فرعي شامل چهار رقم (C1، C3، M4، L17) بود. نتايج نشان داد كه اثر تاريخ كاشت و رقم و اثر متقابل آن ها بر درصد روغن، درصد پروتيين، عملكرد دانه، وزن خشك ساقه و برگ در سطح يك درصد معني دار شد. اما با تاخير در تاريخ كاشت، كليه صفات مورد بررسي در ارقام كشت شده روند نزولي نشان دادند. بيشترين تعداد ساقه فرعي و تعداد بذر بترتيب در تاريخ 20 ارديبهشت به ميزان 5 عدد و تاريخ كاشت 5 خرداد و رقم C1 به ميزان 45 عدد به دست آمد. بيشترين عملكرد دانه و درصد روغن بترتيب از رقم M4 در تاريخ كاشت 20 ارديبهشت و رقم C3 در تاريخ كاشت 5 خرداد و حداكثر درصد پروتيين را رقم C3 در تاريخ كاشت 20 ارديبهشت داشت. زمان مناسب كاشت براي ارقام M4 و L17، 20 ارديبهشت بود، اما براي كشت تاخيري در بين ارقام مورد بررسي رقم C3 مناسب ترين مي باشد.

Abstract To review and determine the most suitable varieties and planting date of soybean, the research project was conducted in 2009 and tested as a split plot in the basis completely randomized blocks design with three replications as a joint project between Shahed University and Heart University in Herat Province, Afghanistan. The main plots consisted of three planting dates (20th of May, 5th of June and June 20th) and subplots consisted of four cultivar (C1, C3, M4, L17). The results showed that the effect of planting date and cultivar and their interaction on oil yield, protein percentage, grain yield, stem and leaf dry weight were significant at one percent level. In planting date delaying, all traits showed a decline in cultivated varieties. Maximum number of lateral branches seed number (5) was achieved on May 20 th and on June 5th by C1 variety (45). The highest seed yield and oil content of the M4 achieved on May 20 th planting date, the C3 on fifth of May, and the maximum percentage of the protein was generated by C3 on May20th planting date.