روابط كتابشناختي اثر به اثر در حوزه هاي موضوعي علوم پزشكي بر اساس الگوي ملزومات كاركردي پيشينه هاي كتابشناختي

Work-To-Work Bibliographic Relationships In Medical Subject Areas Based On Functional Requirements For Bibliographic Records (FRBR) During 2006-2010

زمينه و هدف: الگوي ملزومات كاركردي پيشينه‌هاي كتابشناختي(اف.آر.بي.آر.) در سازماندهي منابع علوم پزشكي مورد توجه مي‏باشد و روابط اثر به اثر به عنوان يكي از انواع روابط كتابشناختي موجود در اين الگو معرفي شده است. اين مطالعه به بررسي توزيع پراكندگي روابط اثر به اثر در حوزه‌هاي موضوعي علوم پزشكي بر اساس الگوي اف.آر.بي.آر. در ميان منابع فارسي منتشر شده در فاصله سال‏هاي 1385-1389 حوزه علوم پزشكي مي‏پردازد. روش بررسي: روش پژوهش پيمايشي توصيفي است. داده‏ها با جستجوي پيشرفته فهرست پيوسته كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران به دست آمد. براي تعين حوزه‏هاي علوم پزشكي، از دو رده‏بندي ديويي و كنگره استفاده شد. براي تحليل داده‏ها از نرم‏افزار اكسل 2007 استفاده شد. نتايج با استفاده از آمار توصيفي، در قالب جداول و نمودارها ارايه شده است. يافته‌ها : يافته‏ها نشان داد كه بر طبق رده‏بندي ديويي حوزه موضوعي بيماري‏ها بيش‏ترين روابط كتابشناختي را دارد و حوزه موضوعي پزشكي تجربي داراي كم‏ترين تعداد فراواني است و بر اساس رده‏بندي كنگره حوزه موضوعي پزشكي داخلي داراي بيش‏ترين و حوزه‏هاي موضوعي گياه‏شناسي پزشكي جايگزين و كايروپراكتيك داراي كم‏ترين روابط كتابشناختي بودند. نتيجه‌گيري: توزيع پراكندگي روابط اثر به اثر بر اساس دو رده‏بندي ديويي و كنگره ناهمگون است. هرچند نتايج ناهمگوني در ظاهر به دست آمده است، اما با توجه به اين‏كه معيارهاي طبقه‏بندي علوم پزشكي در اين دو رده‏بندي متفاوت است، اين تفاوت را نمي‏توان به حساب اختلاف در فراواني روابط كتابشناختي موضوع‏هاي علوم پزشكي گذاشت.

Background and Aim: FRBR is one of the models considered in cataloging and work-to-work relationships are introduced as types of bibliographic relationships present in this model. This study examines the distribution of dispersion relationships in medical subject areas based on FRBR model in Persian medical sources published from 2006 to 2010. Materials and Methods: This study is a descriptive survey. Data were obtained from Iranian OPAC (online public access catalog). To determine the areas of medical sciences, both LC (Library of Congress) and Dewey Classifications were applied. For data analysis, Excel 2007 was used. Using descriptive statistics, the researcher presented the results in the form of tables and graphs. Results: According to Dewey Classification, ‘diseases’ was the subject area having the highest number of bibliographic relationships and the lowest frequency belonged to ‘experimental medicine’. The analysis based on LC Classification, however, showed that ‘internal medicine’ had the highest number of bibliographic relationships; Botanic, Thomsonian, Eclectic Medicine, Chiropractic and Alternative medicine subject matters had the lowest bibliographic relationships. Conclusion: Distribution of work-to-work bibliographic relationships in Persian medical sources based on Dewey and LC Classifications is heterogeneous. Despite the obtained apparently heterogeneous results, such a difference cannot be due to differences in the frequency of bibliographic relationships of medical topics because the classification criteria of medical sciences are different in these two systems. Key words: FRBR, Work-To-Work Bibliographic Relationships, Dewey Decimal Classification (DDC), LC Classification