بررسي مفاهيم مرتبط با شيوه‌هاي اطلاع‌رساني در قرآن

A Study on Concepts Related to the Methods of Informing in Quran

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعيين مفاهيم مرتبط با شيوه‌هاي اطلاع‌رساني در قرآن انجام شده است. روش‌: تحقيق حاضر با استفاده از روش تحليل محتوا انجام گرفته است. جامعه آماري شامل آيات قرآن (6236) است كه از اين تعداد حدود 5500 آيه داراي بار معنايي اطلاع‌رساني مي‌باشند. مجموعه واژه‌ها و كلماتي كه در قرآن داراي بار اطلاعاتي مذكور هستند عبارتند از امر، بشر، بلغ، بين، تلو، دعو، ذكر، رسل، علم، قصص، قول، كتب، نبا ، نذر، نزل، نصح، نهي، وعظ، و هدي. با استفاده از جدول مورگان 356 نمونه به صورت تصادفي ساده انتخاب شد. با توجه به اينكه از هر واژه كه داراي بار معنايي اطلاعاتي است به تعداد متفاوت در قرآن آمده است؛ لذا نسبت تعداد نمونه به كل آيات 7 درصد محاسبه شد. بنابراين 7 درصد آيات، از هر يك از كلمات انتخاب شد كه بدين ترتيب روش نمونه‌گيري در مرحله دوم تصادفي طبقه‌اي تعيين شد. يافته‌ها: داده‌ها نشان مي‌دهند واژه علم با 5/74 درصد نسب به كل سوره‌ها بيشترين فراواني را دارد. پيامبر اسلام (ص) در نمونه آماري با 87 درصد بيشتر از ساير انبيا الهي به امر اطلاع‌رساني پرداخته است. در مورد مخاطبان قرآني تمام بشريت با 42 درصد نسبت به ساير مخاطبان از فراواني بيشتري برخودار است. در باب شيوه‌هاي اطلاع‌رساني سپاس از خدا، اجراي عدالت، علم، آگاهي، دلايل روشن و متقن، مجادله و مناظره احسن، و بشارت و انذار از مهمترين شيوه‌هاي اطلاع‌رساني در قرآن مطرح شده است. اصالت/ارزش: شناخت مهمترين روش‌هاي قرآني اشاعه اطلاعات علاوه بر شناخت بهتر قرآن رهنمودي براي استفاده كنندگان از قرآن خواهد بود.

Purpose: The current study aims at determining concepts related to the methods of informing in Quran. Methodology: This study was conducted on the content analysis method. The statistical society of this research consisted of terms that are related to the concepts like ordering, gospel to, advertising, science, clarifying, inviting, mentioning, prophecy , know, tales, books, Nba’, vow, revealing, advising, proscribing, homily, and conducting. 5477 verses contain terms bearing informing concepts. Based on the Morgan Chart, 356(7%) of them were randomly selected. Findings: The term "science" is the high frequented one among others with a ratio of 74.5 percent. The other finding shows that Prophet Muhammad (Peace be upon him) with 87 percent, performed more informing task in comparison with the other prophets. Among the terms that address audience, human beings with 42 percent is more frequented one. To thank God, implementing justice, possession of knowledge, clarifying, strong reasons, discussing, to debate in a good manner, warning and gospel to are the most common methods for informing in Quran. Originality/values: To know the methods that Quran disseminates information leads to better understanding of Quran and helps to benefit it more.