توسعه مدل رياضي مساله مسيريابي حمل ونقل مواد سوختي تحت شرايط فازي - مطالعه موردي

Development of a Mathematical Model for a Fuel Routing Problem Under a Fuzzy Condition– A Case Study

چكيده: جابجايي مواد خطرناك همواره با نگرانيهايي در خصوص آسيبهاي احتمالي وارده به انسانها و محيط زيست صورت م يگيرد. از اين رو كاهش ريسك نيز بايد همراه با هزينه حمل به عنوان معياري مهم در تمام مراحل انتقال مواد در نظر گرفته مي شود. در اين مقاله، مدل رياضي دو معياره با رويكرد مدنظر قرار دادن ريسك و هزينه براي جابجايي مواد خطرناك ارايه مي شود. هدف، تع يين بهترين مسير براي انتقال مواد سوختي از انبار توزيع آنها تا هر كي از نقاط تقاضا، بر اساس دو معيار ريسك و هزينه است. ريسك حمل ونقل بر اساس سه نوع ريسك شامل ريسك تصادف، ريسك جمعيتي و ريسك زيست محيطي تعريف و مقادير هر كي از ريسكها به صورت فازي كلامي با نظرات خبرگان و از طريق تكميل پرسشنام ههاي مربوط ارايه مي شود. متغيرهاي فازي براي استفاده در الگوريتم حل از طريق تعريف عدد فازي مثلثي به صورت اعداد كمّي بيان مي شود. به منظور بررسي و اعتبارسنجي مدل، استان مازندران و شبكه مسيرهاي استان با 62 گره و 81 كمان داراي ويژگي رفت و برگشت به عنوان محدوده مطالعه انتخاب شد. براي حل مساله با توجه به ماهيت دو معياره بودن آن، مقادير متفاوت ريسك و هزينه براي تعيين بهترين مسير مورد استفاده قرار گرفته و بهترين مسيرها از انبار توزيع تا هر كي از نقاط تقاضا بر اساس ضريب ارجحيت تصميم گيرنده بين هزينه و ريسك تع يين مي شود.

Hazmat (i.e., hazardous material) transportation makes concerns about harm to human and environmental safety, therefore risk is considered as a main issue in all stage of hazmat shipment. In this paper, a bi-criteria algorithm is developed to consider risk and cost for the hazmat shipment. The main objective is to find the best path for carrying hazardous material form origin nodes of suppliers to destination nodes of fuel stations. Risk is identified by three groups of road accidents, population and environment. Due to a lack of exact data on three components of defined risk, linguistic variables are identified to achieve road safety experts’ view of points by questionnaires. In this case, triangular fuzzy numbers are used to convert linguistic variables to crisp values. The road network of Mazandaran province is nominated as a case study consisting of 62 nodes and 81 edges. The validation process is carried out regarding to different amounts of risk and cost priorities and the associated results are discussed. It is concluded that the decision makers are able to consider their concerns on the fuel routing problem using different priorities of risk and cost simultaneously.