مقايسه پارامترهاي رشد جمعيت زنبور پارازيتوييدAphidius matricariae Haliday (Hym., Aphidiidae)نسبت به شته ميزبانAphis fabae Scopoli (Hom., Aphididae) روي چهار رقم چغندرقند در شرايط آزمايشگاه

Comparison of Growth Population Parameters of Aphidius matricariae (Hym., Aphidiidae) on Host aphid, Aphis fabae Scopoli (Homoptera: Aphididae), on Four Varieties of Sugarbeet in Laboratory Conditions

زنبور Aphidius matricariae Haliday (Hym., Aphidiidae) به‌ عنوان پارازيتوييد مهم بسياري از شته‌ها در برنامه‌هاي كنترل بيولوژيك آفات استفاده مي‌شود. در اين پژوهش‏، پارامترهاي رشد جمعيت زنبور A. matricariae روي شتهAphis fabae Scopoli (Hom., Aphididae) و چهار رقم چغندر قند شامل IC، PP8، رسول و شيرين مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش‌ها در اتاق رشد با دماي 1±25 درجه سانتي‌گراد، رطوبت نسبي 5±70 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي انجام شد. به منظور انجام آزمايش 20 زنبور ماده تازه ظاهر شده به طور جداگانه داخل قفس‌هاي شفاف مستطيلي (6×10×15 سانتي متر) كه داخل هر يك 50 پوره سن سوم شته وجود داشت رهاسازي شد. پس از 24 ساعت زنبورها به داخل قفس‌هاي شفاف مستطيلي جديد و با همان شرايط قبلي منتقل شدند و اين عمل تا پايان عمر زنبورها ادامه يافت. در نهايت تعداد موميايي‌هاي تشكيل شده مربوط به روز و رقم مربوطه شمارش شدند. داده‌هاي به دست آمده با استفاده از روش جك‌نايف و نرم‌افزارهاي آماري SAS و MINITAB تجزيه و تحليل شد. در اين پژوهش نرخ خالص توليدمثل (Ro) روي ارقام IC، PP8، رسول و شيرين به ترتيب 31/13، 18/18، 54/16 و 58/18 ماده/ ماده/ نسل، نرخ ذاتي افزايش جمعيت (rm) به ترتيب 360/0، 406/0، 401/0 و 408/0 ماده/ ماده/ روز، متوسط مدت زمان هر نسل (Tc) به ترتيب 18/7، 14/7، 99/6 و 17/7 روز و مدت زمان دو برابر شده جمعيت به ترتيب 92/1، 70/1، 73/1 و 67/1 روز برآورد شد. با توجه به نتا‌يج به دست آمده مي‌توان گفت ارقام مختلف چغندرقند بر پارامترهاي رشد جمعيت دشمن طبيعي اثر گذار است.

Aphidius matricariae Haliday (Hym., Aphidiidae) is one of the most important parasitoids of numerous aphids which is used in pest management programs. In this research, growth population parameters of A. matricariae were studied on Aphis fabae Scopoli (Hom., Aphididae) on four varieties of sugar beet (IC, PP8, Rasoul and Shirin). Experiments were carried out in a growth chamber with temperature of 25±1?C, 70±5 % RH and a photoperiod of 16L: 8D hours. Twenty newly emerged adult wasps were separately released in leaf cages containing 50 nymphs of aphids. After 24 hours parasitoids were placed in other leaf cages with the same conditions and was continued until the parasitoids death. The parasitized aphids on each variety were counted daily. The results were analyzed according to Jackknife method with SAS and MINITAB statistical softwares. In this research, the net reproductive rates (Ro) on IC, PP8, Rasoul and Shirin cultivars were 13.31, 18.18, 16.54 and 18.58 female/female/generation, intrinsic rate of increase (rm) were 0.360, 0.406, 0.401 and 0.408 female/female/day, mean generation time (Tc) were 7.18, 7.14, 6.99 and 7.17 days and doubling time (DT) were 1.92, 1.70, 1.73 and 1.67 days, respectively. The results showed that host plant varieties affect the growth population parameters of parasitoid.