شناسايي امواج گرمايي ايران

Identifying Heat Waves of Iran

موج هاي گرمايي از مهم‌ترين بلاياي آب و هوايي بوده كه هر سال پيامدهاي زيست محيطي مخربي را در طبيعت به‌جاي مي‌گذارند. بر اين اساس هدف اصلي اين پژوهش شناسايي موج‌هاي گرمايي ايران و ويژگي هاي آن‌ها مانند تداوم، شدت و فراواني مي‌باشد كه در جهت نيل به آن از آمار روزانه ي حداكثر دما مربوط به 663 ايستگاه هم ديد و اقليمي در قلمرو مورد مطالعه، طيّ دوره‌ي آماري1/1/1340 تا 29/12/1382 (15705 روز) استفاده گرديده است. سپس با استفاده از روش درون يابي كريگينگ با ياخته هاي 18×18 كيلومتر يك ماتريس 7187×15705 آماده شده كه بر روي سطرها روزها و بر روي ستون ها ياخته ها قرار گرفته است. در گام بعدي با استفاده از شاخص فومياكي ماتريس مورد نظر استاندارد سازي و ماتريس انحراف دماي بهنجار ايران (NTD) شكل يافت. براي شناسايي موج هاي گرمايي ايران، با استفاده از برنامه‌نويسي در محيط Matlab. روزهايي را كه دست كم 2 روز تداوم داشته و دماي آن 2+ انحراف معيار يا بالاتر از ميانگين (NTD) بود، به عنوان موج گرما تعريف شد. از ماتريس NTD ايران 282 موج گرماي 2 تا 25 روزه شناسايي و دسته‌بندي گرديد. اين موج ها از كم‌تداوم ترين موج 2 روزه تا فراگيرترين موج 25 روزه در دوره‌ي گرم و سرد گروه‌بندي و تحليل شد. نتايج پژوهش نشان داد كه موج هاي گرمايي كوتاه رخداد بيشتري داشته ‌است و تعداد امواج گرمايي پرتداوم كمتر رخ داده ‌است. پايان زمستان و روزهاي نخستين پاييز موج‌هاي گرمايي بيشتر و فراوان تر مي‌باشد، اين هنگام‌ها با گذار دوره‌ي سرد به گرم و گرم به سرد، همزمان است. موج‌هاي با تداوم بيشتر كم رخداد بوده ولي درصد بيشتري از مساحت ايران را در برگرفته‌اند و موج‌هاي كوتاه پررخداد بوده و در گستره‌ي كمتري از ايران اتفاق افتاده‌اند. در شمال و شمال غرب، مركز ايران و سواحل جنوب رخداد موج گرما بيشتر بوده است. همچنين امواج گرم در دوره‌ي آماري روند افزايشي داشته و در سال هاي اخير، پررخدادتر بوده‌اند.

Heat waves are one of the most important climatic hazards that have damaging ecological environment impacts on the nature every year. For this purpose, the aim of this research is identifying heat waves of Iran and their characteristic such as duration, frequency and severity, to this end maximum daily temperature data of 663 synoptic and climatology stations since 23/1/1961to 19/3/2004(15701 day) were used. Then by using Kriging interpolation method with 18*18 km pixels, we produced a matrix with 15705*7187 dimensions that the days located on the row and pixels on the columns. At the next stage by using Fumiyaki index, the matrix was standardized and normal temperature deviation of Iran was formed. For identifying heat waves of Iran by using computer programming in Matlab Software the heat waves was defined as the days with a continues heat of at least two days and its temperature is +2 of standard deviation or more than average (NTD).After performing program on NTD matrix of Iran.we identified and classified 282 heat waves 2 -25 days... These heat waves from the lowest duration of 2days up to most pervasive duration of 25days were classified and analyzed in warm and cold periods. Finally this research showed that short waves have more events and the long heat wave have least events. The heat waves are more at the end of winter and the first days of autumn.This time is simultaneous with the change of cold period to warm and warm to cold. The long heat waves were least event but they covered more areas of Iran and the short heat waves were more event but they covered minimum areas of Iran. The heat wave are more event in north and northwest, central of Iran and south coastal areas. Also warm waves had increasing trend and have had more events at recent years.