ارزيابي نقش بازارچه‌هاي مشترك مرزي در توسعه و رفاه مناطق مرزنشين مورد: بازارچه‌ي مرزي تمرچين پيرانشهر

Evaluating the Role of Border Common Small Markets in Developing and Welfareof Border AreasCase: Border Market of Tamrchin in Piranshahr

نواحي مرزي (پيراموني) به دلايل دوري از مركز، انزواي جغرافيايي، توسعه‌نيافتگي و... تفاوت‌هاي فاحشي از نظر برخورداري از رفاه و توسعه با مراكز مركزي دارند و ايجاد و فعاليّت بازارچه‌ي مرزي مي‌تواند باعث تعديل رابطه‌ي يك‌سويه مركز- پيرامون و بهبود رفاه منطقه‌اي گردد. اين پژوهش به بررسي بازارچه‌ي مرزي شهرستان پيرانشهر در استان آذربايجان غربي با استفاده از روش توصيفي - تحليلي پرداخته است. جامعه‌ي آماري اين تحقيق مشتمل بر كليه پيله‌وران، بازرگانان و ساير دست‌اندركاران بازارچه‌ي مرزي است كه كارت پيله‌وري يا بازرگاني دريافت داشته‌اند كه بر اساس آن حجم نمونه 220 نفر انتخاب گرديد و پرسشنامه بين آن‌ها توزيع شد. جهت تجزيه و تحليل اطلاعات از مدل تحليل شبكه (ANP) و همچنين آمار استنباطي رگرسيون چندگانه استفاده شده است. نتايج مطالعات و بررسي حاكي از آن است كه فعاليت و استقرار بازارچه‌ها در منطقه توانسته است در بسياري از متغيّرهاي رفاهي از قبيل ايجاد اشتغال، تحرك شغلي مرزنشينان، افزايش درآمد، تامين مايحتاج نيازهاي ساكنان مرزنشين، تغذيه، بهداشت، مسكن و محيط زيست، بهبود نسبي ايجاد كنند. همچنين استقرار بازارچه از اقتصاد غير رسمي در اين منطقه تا حد زيادي كاسته است اما نتوانسته از خيل عظيم مهاجران روستايي به ويژه جوانان به شهر بكاهد. به علاوه، اينكه بازارچه‌ي تمرچين توانسته است امنيت نسبي از لحاظ اقتصادي در منطقه ايجاد كند. نتايج مدل رگرسيون چندگانه نشان مي‌دهد بين عوامل موجود در بازارچه‌ي مرزي تمرچين و شاخص‌هاي رفاه منطقه‌اي رابطه‌ي نسبتاً معناداري وجود دارد. يعني 37 درصد از رفاه منطقه‌اي ايجاد شده ناشي از بازارچه تمرچين است.

Border areas due to some reasons including their distance from central parts, geographical seclusion, lack of development and ... have a great and distinguished difference with central parts from the view point of welfare and development and the establishment of border markets can adjust the one- way relationship of central part with border areas and improves the regional welfare. This paper has studied Common Small Market of Tamrchin in Piranshahr at West Azarbaijan province through descriptive-analytical method. The statistical society of this research includes all tradesmen, merchants and other people involved in border markets who have obtained merchants and tradesmen’s card, which has been selected, based on the sample volume of 220 people and the questionnaires were distributed among them. For analyzing information, ANP model and also multi regression conceptive statistics model was used. The results of the studies suggests that the establishment and activity of markets in the district can create a relative improvement in some welfare variables including employment, job mobility of border habitants, increase of income , supplying the requirements of border habitants, food, health, housing and environment. Also the establishment of markets has greatly reduced the informal economy of the area, but did not able to reduce the emigration of the great number of rural people particularly the young ones. In addition Tamrchin market has created a relative economic security in the area. The results of multi regression model shows that there is a significant relationship between the factors existing in Tamrchin border market and the regional welfare indices, i.e. 37% of the created welfare is the result of development of Tamrchin market.