بررسي تاثير فرايند ارزيابي دروني بر برنامه ريزي براي بهبود كيفيت گروههاي آموزشي دانشگاهي؛ تحليلي مقايسه اي از نظر اجرا يا عدم اجراي ارزيابي دروني

A Study on the Outcomes of Internal Evaluation on the Planning for Quality Improvement in Iranian Universities

از كليه گروههاي آموزشي دانشگاههاي دولتي تحت پوشش وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، بر حسب اينكه ارزيابي دروني در آنها انجام شده يا نشده است، دو گروه آزمايش و گواه به روش نمونه گيري تصادفي انتخاب شده و با بررسي تاثيرات «ارزيابي دروني» بر «برنامه ريزي براي بهبود» در بازه زماني 1380 تا 1385 نتيجه گرفته شده است كه ارزيابيهاي دروني اجرا شده در گروههاي آموزشي دانشگاههاي ايران بر «استفاده از الگوي تعاملي در برنامه‌ريزي براي بهبود در سطح گروه» تاثير گذاشته است. در عين حال، كمّ و كيف برنامه‌ريزي براي بهبود در سطح گروههاي آموزشي دانشگاهها بيش از اينكه از طريق اجرا يا عدم اجراي طرح ارزيابي دروني قابل پيش بيني باشد، با وضعيت‌ زمينه‌اي آن گروهها شامل 1. فرهنگ سازماني و جّو گروه؛ 2. خودآگاهي راهبردي اعضاي گروه؛ 3. فضاي هم‌انديشي، همكاري و اعتماد متقابل؛ 4. فرهنگ ارزشيابي وكيفيت؛ 5. تعاملات اجتماعي گروه رابطه دارد. نتايج اين نخستين تحقيق از نوع تاثيرپژوهي در ارزيابي، با يافته هاي ساير تحقيقات در جهان مقايسه شده است. نيمه دوم دوره (1380 تا1385) درمجموع، وضعيت نسبتا بهتر و معناداري را در برخي از مولفه هاي مورد بررسي در تحقيق نشان مي دهد. نتايج تحقيق همچنين، حاكي از آن است كه امر ارزيابي دروني در رشته هاي علوم انساني، به مراتب پيچيده تر و دشوارتر از رشته هاي علوم طبيعي وفني و مهندسي بوده است.

This article studies the outcomes of internal evaluation (IE) implementation on the planning for the quality improvement (PQI) in the academic departments(ADs) of Iranian public universities affiliated to the ministry of science, research and technology. A random selection of the control and the test groups has been selected through all departments based on implementing or not implementing the IE from 2001 till 2006. The article concludes that the IE implementation in the departments of Iranian universities has influenced performing the “interactional model” of PQI. Although the rate and attributes of PQI are less predictable through implementing or not implementing the IE than the contextual status in the ADs. The FQI is affected by the following factor: i) Organizational culture/ Department climate, ii) Strategic consciousness in the department members, iii) The sphere of thinking and working together and the mutual trust, iv) The culture of evaluation and quality, and v) Social interactions of the department. This is the first impact study of IE in Iranian ADs, and its results have been compared with the findings of other researches in the world. The discussion indicates that the IE is more complex in the Humanities and Social Sciences than the Natural Sciences and Engineering Departments. Keywords: Internal Evaluation, Educational Departments, Planning, Improvement, Organizational Culture, Social Interactions.