وضعيت موجود و چشم انداز مطلوب كاربرد فناوري اطلاعات در آموزش عالي

Current status and desirable prospect of using information technology in higher education: University of Mazandaran case

فناوريهاي معاصر و در حال ظهور به امري عادي در تمام جنبه هاي زندگي تبديل شده اند. اين فناوريها در بسياري از جنبه هاي فعاليتهاي روزمره ما تغييراتي را به همراه داشته اند. تعليم و تربيت نيز با پيشرفتهاي نوآورانه معاصر در حوزه فناوري با تغييرات و بهبودهاي عمده اي روبه رو بوده است. بررسي وضعيت موجود و چشم انداز مطلوب كاربرد فناوري اطلاعات در نظام آموزشي دانشگاه هدف پژوهش حاضر بود. علاوه بر اين، عوامل اصلي ايجاد كننده فاصله بين وضعيت موجود و مطلوب از نظر اعضاي هييت علمي و دانشجويان بررسي شد. پژوهش از نوع كاربردي و روش پژوهش توصيفي بود. جامعه آماري اعضاي هييت علمي و دانشجويان دانشگاه مازندران بودند. با استفاده از جدول مورگان و از طريق نمونه گيري تصادفي طبقه اي، 128 عضو هييت علمي و 400 دانشجو انتخاب شدند. ابزارهاي متنوعي شامل پرسشنامه، مشاهده، مصاحبه و تحليل اسناد براي گردآوري داده به كار گرفته شد. براي تعيين روايي پرسشنامه ها از روش روايي محتوايي و براي سنجش پايايي پرسشنامه از روش ضريب آلفا (80/0) استفاده شد. از آمار توصيفي (فراواني، ميانگين و انحراف معيار) و آمار استنباطي (آزمون t تك نمونه-اي) به منظور تحليل كمّي و روش تحليل محتوا براي تحليل كيفي استفاده شد. نتايج نشان داد كه دانشجويان به مقدار كم و اعضاي هييت علمي به مقدار متوسطي از فناوري اطلاعات استفاده مي كنند. اما دو گروه نگرش بسيار مثبتي به فناوري اطلاعات داشتند و مهارت خود در استفاده از آن را متوسط ارزيابي كردند. وضعيت مطلوب به زعم اعضاي هييت علمي و دانشجويان شامل ورود جدي فناوري اطلاعات به فرايند آموزش و تدريس و ارزشيابي آموزشي، آموزش سواد اطلاعاتي، وجود داشتن كتابخانه بر خط و بهبود زيرساختها به ويژه سرعت اينترنت بود. آنها چالشهاي اصلي در جهت تحقق وضعيت مطلوب را نبود مهارت كافي در عضو هييت علمي و دانشجو در استفاده از فناوري اطلاعات، سياستهاي آموزشي موجود و مشكلات مالي، مديريتي، زيرساختي و فرهنگي مي‌دانستند.

Current and emerging technologies have become commonplace entities in all aspects of life. They have forced changes in many aspects of our everyday activities. Education has been impacted by significant contemporary and innovative advances in technology. The aim of this article was to report the results of an investigation in which the use of new learning technologies in higher education is explored. An applied-descriptive research method was chosen for this study. The population of this study was students and faculty members in Mazandaran University. Using Morgan table and stratified random sampling, 128 faculty members and 400 students were selected. A verity of tools such as questionnaires, observations, interviews and document analysis were used for data collection. Content validity was used to determine the validity of questionnaires and the alpha coefficient was used to measure the reliability. The coefficient alpha in different parts of both questionnaires was calculated above .80. Both quantitative and qualitative analyses were used. The results showed that observations have shown that the amount of utilization of computer technology by students and faculty members is low, but the two groups had a very positive attitude towards information technology and they assessed their skills average. Desired situation in professors and students view included improvements infrastructures such as internet speed, wireless network, elimination of filtering, increasing educational facilities like computers and laptops, providing online information resources and digital libraries. Infrastructural, financial, management, educational policies and skill obstacles are the most basic barriers that both students and professors emphasized. Keywords: Information Technology, Higher Education, Current Status, Challenges.