مجمع تشخيص مصلحت نظام؛ نتيجه ي عقلانيت حاكم بر سيره ي امام خميني(ره)

THE FORMATION OF THE EXPEDIENCY DISCERNMENT COUNCIL AND IMAM KHOMEINIʹʹS RATIONALISM APPROACH IN POLITICS

پس از پيروزي انقلاب اسلامي و لزوم تدوين قوانيني مبتني بر مذهب شيعه و قانون اساسي شرايطي ايجاد شد كه بين شوراي نگهبان و مجلس شوراي اسلامي اختلاف نظر پيش آمد. امام خميني براي حل اين اختلاف نظرها دستور تشكيل مجمع تشخيص مصلحت نظام را صادر فرمودند. با داشتن شناختي حداقلي از كاروي‍ژه ي اين نهاد اين سوال تداعي مي شود؛ امام خميني كه همواره بر اجراي احكام و قوانين مصرّحه در اسلام تاكيد داشتند با استناد بر چه اصلي دستور تشكيل مجمع تشخيص مصلحت نظام را كه در شرايطي حتي حكم به تعطيلي موقت برخي احكام ثابت و پايدار اسلام مي دهد را صادر فرمودند؟ در اين پژوهش با تاكيد برآنكه مصلحت سنجي همواره جز لاينفك سيره ي امام بوده است به بررسي رابطه بين عقلانيت حاكم بر سيره امام خميني و مصلحت سنجي ايشان كه به شكل عياني در شكل گيري مجمع تشخيص مصلحت نظام متجلي شده است، پرداخته ايم.

This papers examines the counsel of the formation of the Expediency Discernment Council in the Islamic Republic of Iran. It aims to analyse the reasons why late Imam Khomeini decided to form the council. Having demonstrated the reasons for the formation of the council, its functions, duties and responsibilities, the article pays a particular attention to the late Imam Khomeini. It shows that the idea for such a top ranking decision was the logical approach which Imam Khomeini had toward politics and state. In other words, the council demonstrates Imam Khomeiniʹs rationalism in politics. Imam Khomeini was aware of the kind of economic, political and social problems which a modern Islamic State such an Iran may confront in managing the state according to Islamic laws. In order to circumvent these problems, he envisaged the Expediency Discernment Council.