تعيين تاثيرپذيري نتايج آزمون نفوذسنجي از كيفيت آب ورودي در پيش‌بيني پتانسيل انسداد معدني پوشش‌هاي زهكشي مصنوعي

Assessment of permeability test results of susceptibility of utilizing water quality in prediction synthetic drainage envelopesʹʹ mineral clogging potential

اين تحقيق در شرايط آزمايشگاهي با استفاده از دو مدل فيزيكي نفوذسنج انجام شد. به دليل لزوم مطالعه اثر كيفيت آب ورودي بر نتايج آزمون نفوذسنجي، علاوه بر كاربرد آب غيرشور با dS/m 78/0= ECو (meq/lit)0.5 23/1=SAR، استفاده از زه‌آب‌هاي شور منطقه خرمشهر به ترتيب با dS/m 124=EC، (meq/lit)0.5 28/79=SAR و dS/m 2/22EC=، (meq/lit)0.5 27/26=SAR در حضور خاك شور- سديمي (dS/m 3/169EC=،(meq/lit)0.5 18/45=SAR)، مدنظر قرار گرفت. پوشش مصنوعي مورد استفاده از نوع PP450 بود كه مطابق ضوابط طراحي، مناسب خاك منطقه تشخيص داده شد. آزمون‌ها در پنج گراديان هيدروليكي 1، 5/2، 5، 5/7 و 10 و سه تكرار انجام شد و شاخص‌هاي هدايت هيدروليكي و نسبت گراديان به صورت آزمايش در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي بررسي شد. نتايج نشان داد كه اگر چه در تمامي آزمون‌ها نسبت گراديان كمتر از يك بود، ليكن كميت آن در شرايط كاربرد شورترين زه‌آب به ميزان بحراني (0/1) نزديك‌تر شد. با مقايسه مقادير متوسط هدايت هيدروليكي مشخص شد كه مقدار آن با افزايش EC آب ورودي كاهش يافت، به طوري كه متوسط هدايت هيدروليكي در شرايط كاربرد آب غيرشور به ترتيب 55/3 و 26/1 برابر متوسط آن در كاربرد زه‌آب با EC برابرdS/m 124 و dS/m2/22 بود. كاهش قابل توجه مقادير متوسط هدايت هيدروليكي و افزايش نسبت گردايان‌ در شرايط كاربرد آب با شوري‌هاي بالاتر، حكايت از آن دارد كه به كيفيت آب بايد به عنوان يك عامل تاثيرگذار بر نتايج آزمون نفوذسنجي توجه شود.

This research was carried out through laboratory tests by two physical models of permeameter. Considering the necessity of entranced water quality assessment in our laboratory tests, besides utilizing a sample of normal water by EC=0.78 dS/m and SAR=1.23 (mEq/lit)0.5, two samples of saline drainage water from Khorram-shahr area with EC=124, 22.2 dS/m and SAR=79.28, 26.27 (mEq/lit)0.5 and a sample of saline-sodic soil (EC= 169.3 dS/m and SAR=45.18 (mEq/lit)0.5) were also applied in permeability tests. A PP450 synthetic envelope which was suitable for the selected soil was applied. Permeability tests were implemented in 1, 2.5, 5, 7.5 and 10 hydraulic gradients in three replications and indicators as hydraulic conductivity and gradient ratio (GR) were measured and statistically investigated as factorial experiments in a form of randomized complete design. The results showed that gradient ratio was less than 1.0 in all tests; however, applying the highest water salinity resulted in its critical amount (1.0). Hence, the results demonstrate that the more salinity of water the lower the hydraulic conductivity. The average hydraulic conductivity was calculated 3.55 by applying normal waterand1.25 times of average hydraulic conductivity was measured via applying saline water with EC=124 dS/m and EC=22.2 dS/m. In sum, remarkable reduction of hydraulic conductivity of soil-envelope system and considerable increase of gradient ratio were obtained with applying higher saline water. This indicates that the parameter of quality and salinity of water should be considered as effective factors on permeability test results.