تعيين نياز آبي، ضريب گياهي و كارايي مصرف آب در دو گونه اكاليپتوس در شرايط لايسي‌متري

Determination of water requirement, crop coefficient and water use efficiency of two eucalyptus species under the lysimetry experiments

با هدف تعيين نياز آبي، ضريب گياهي و كارايي مصرف آب دو گونه اكاليپتوس (Eucalyptus microtheca وEucalyptus sargentii)، آزمايشي در شرايط طبيعي با استفاده از لايسي‌متر‌هاي وزني و زهكش‌دار در ايستگاه تحقيقات بيابان‌زدايي شهيد صدوقي يزد به اجرا درآمد. آزمايش با سه تيمار 100% (شاهد)، 70% (تنش متوسط) و 40% (تنش شديد) ظرفيت زراعي در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي و در سه تكرار انجام شد. نتايج بررسي‌هاي انجام شده نشان داد كهE.microtheca وE.sargentii از تبخير و تعرق سالانه كمتري نسبت به تبخير و تعرق پتانسيل برخوردار بود. ضريب گياهي دو گونه مذكور در شرايط ظرفيت زراعي به ترتيب 45/0 با نياز آبي سالانه 4/833 ميلي‌متر و 67/0 با نياز آبي سالانه 9/1227 ميلي‌متر اندازه‌گيري شد. كارايي مصرف آب (WUE)، نيز تحت تاثير ميزان دسترسي گياهان به آب قرار گرفت، به گونه‌اي كه با كاهش ميزان دسترسي آن‌ها به آب در حد تنش ملايم، كارايي مصرف آب افزايش يافت. اگرچه E.microtheca داراي مقاومت بيشتر در برابر تنش خشكي و همچنين نياز آبي كمتر بود، با وجود اين هر دو گونه را مي‌توان از گونه‌هاي مقاوم به خشكي اكاليپتوس نام برد كه امكان به كارگيري آن‌ها براي جنگل‌كاري در شرايط محدوديت منابع آب وجود دارد.

A lysimeter experiment was carried out in a natural condition at the Shahid Sadughi Research Desert Station of Agricultural and Natural Resources Research of Yazd, Iran. The aim of this study was to determine water requirement, crop coefficient and water use efficient in two eucalyptus species (Eucalyptus microtheca and Eucalyptus sargentii). Trees of these species were irrigated with three treatments, including 100% (control), 70% (moderate stress) and 40% (intensive stress) of field capacity in a completely randomized design with three replications. The results showed that E.microtheca and E.sargentii have an annual evapotranspiration less than potential and so the species were called drought resistance. The crop coefficient (Kc) of E. microtheca under field capacity was calculated 0.45 with the annual water requirement of 833.4 mm and in E.sargentii case was measured equal with 0.67 with an annual water requirement of 1227.9 mm. Water use efficiency, was also influenced by the amount of available water; Therefore, along with their had access to water at moderate stress reduction, the efficiency water use was increased. Although E.microtheca had higher resistance to drought and had lower water requirement; nevertheless, both species could be assumed as eucalyptus drought resistant species.