امكان‌سنجي كاربرد زه‌آب شبكه‌هاي آبياري و زهكشي تحت پوشش شركت بهره‌برداري كرخه و شاوور با استفاده از مدل مديريتي SALTMED

Feasibility of utilizing irrigation drain water and drainage networks by Karkheh and Shavoor company using SALTMED model

در اين پژوهش ميزان محصول توليدي در صورت استفاده از زه‌آب به عنوان آب آبياري با استفاده از نرم‌افزار SALTMED در شبكه‌هاي آبياري و زهكشي تحت پوشش شركت بهره‌برداري كرخه و شاوور شبيه‌سازي شد. بدين منظور ابتدا آناليز حساسيت و كاليبراسيون اين نرم‌افزار انجام شد. آناليز حساسيت مدل كامپيوتري SALTMED نشان داد درجه حرارت حداكثر با ضريب حساسيت متوسط 18/1 و سرعت باد با ضريب حساسيت متوسط 33/0 كمترين حساسيت را به عنوان پارامترهاي اقليمي دارند. از پارامترهاي گياهي نيز حداكثر عمق ريشه با ضريب حساسيت متوسط 11/1 و حداكثر ارتفاع گياه با ضريبي معادل 33/0 قرار دارند. به طور كلي ميزان آب آبياري به عنوان حساس‌ترين پارامتر ورودي مدل با ضريب حساسيت متوسط 29/1 شناخته شد. اندازه‌گيري‌هاي انجام شده نشان داد كه متوسط حداكثر و حداقل هدايت الكتريكي در هشت زهكش مورد مطالعه به ترتيب 97/22 و 10/6 دسي‌زيمنس بر متر بود. از مقايسه نتايج اندازه‌گيري‌ها با آستانه تحمل الگوي كشت منطقه مشخص شد كه استفاده مستقيم از زه‌آب ممكن نبوده، پس سناريوهاي مختلف استفاده تلفيقي از زه‌آب تعريف و مدل اجرا شد. نتايج نشان دادند كه در طول دوره تحقيق فقط از زه‌آب دو زهكش 5000 هكتاري و زهكش زمزم براي سه گياه گندم، جو و كلزا مي‌توان به صورت تلفيقي با توجه به ميزان محصول پيش‌بيني شده استفاده كرد.

In this paper the amount of yield was simulated under applying irrigation drain water and drainage networks of Karkheh and Shavoor Company as irrigation water using SALTMED model. Before using SALTMED model sensitivity analysis and calibration were performed. Maximum temperature with sensitivity coefficient equal to 1.18 and wind speed with sensitivity coefficient equal to 0.33 had lowest sensitivity as climatology parameters. Also, two factors as plant parameters in sensitivity analysis stage were evaluated. The results showed that the depth of root and the height of plant had sensitivity coefficient equal to 1.11 and 0.33 respectively. Generally, the amount of irrigation water was the most sensitive parameter among all parameters. After sensitivity analysis of the model, model calibration was performed. In this stage single and dual crop coefficients were selected and the results were used in simulation stage. According to the measured data during one year, the average of maximum and minimum of electrical conductivity of drain water in eight drainages were 22.97 and 6.10 (dS/m). The comparison between these results and crop tolerant indicated that drain water cannot be used for irrigation directly. Therefore, various scenarios of using a combination of drain water with river water were defined. Eight drains were evaluated and just 5000-hectare drainage Shavoor and Zam -Zam were usable for integrated cultivation of all mentioned crops.