گروه بندي هيبريدهاي ذرت بر اساس برخي خصوصيات زراعي

Grouping of Late Maturing Corn Hybrids in Relation to some Agronomic Traits

به منظور بررسي روابط بين صفات مهم هيبريدهاي ذرت، آزمايشي با 14 هيبريد ديررس ذرت در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در 4 تكرار در سال زراعي 1388 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي مياندوآب انجام گرفت. نتايج نشان داد كه بين هيبريدهاي مورد مطالعه از نظر ارتفاع بوته و بلال، تعداد رديف دانه و تعداد دانه در بلال، وزن هزار دانه، ماده خشك و عملكرد دانه اختلاف معني داري وجود دارد ولي نياز حرارتي يكساني داشتند. بيشترين عملكرد دانه مربوط به هيبريد KLM76005 × MO17 بود. نتايج همبستگي صفات زراعي نشان داد كه عملكرد دانه با صفات شاخص برداشت و بيوماس همبستگي مثبت و معني داري دارد. تجزيه رگرسيون گام به گام صعودي مشخص ساخت صفات شاخص برداشت، بيوماس و وزن هزار دانه بيشترين تغييرات موجود در عملكرد دانه را توجيه كردند و تجزيه عليت با اين صفات نشان داد كه صفات مذكور بيشترين اثر مثبت مستقيم و معني دار را بر عملكرد دانه دارند. تجزيه خوشه اي با استفاده از روش وارد، هيبريدهاي مورد مطالعه را به پنج دسته تقسيم كرد. خوشه هاي دوم و سوم از نظر عملكرد دانه و صفات موثر بر عملكرد (شاخص برداشت، عملكرد بيولوژيك و وزن هزار دانه) از ميانگين بالاتري برخوردار بودند. مطالعه همبستگي صفات از نظر نيـازهاي حرارتي نمايان گر وجــود همبستگي منفي و معني دار عملكرد دانه با صفات GDD تا ظهور گل تاجي و GDD كل بود. تجزيه به مولفه هاي اصلي صفات از نظر نياز حرارتي نشــان داد كه دو مولفه اصلي 3/80 درصــد از تغييرات واريانس را در اين گروه از صفات توجيــه نمــود. در نهايت صفات شاخص برداشت و بيوماس به عنوان معيارهاي غيرمستقيم در گزينش هيبريدها و هيبريد KLM76005×MO17 به عنوان بهترين هيبريد شناسايي گرديد.

Study the relationships of some agronomic traits with grain yield of 14 late maturing corn hybrids, an experiment based in RCBD with four replications was carried out at Miyandoab Agricultural and Natural Resources Research Station in 2009. Results showed that there were significant differences among corn hybrids for plant and ear height, number of kernel row and kernel numbers per ear, 1000 kernel weight, biological yield and grain yield. Hybrid KLM76005 × MO17 produced highest grain yield. Grain yield had high positive significant correlations with biological yield and harvest index. Stepwise regression analysis showed that traits like harvest index, biological yield and 1000 kernel weight justified the grain yield variation. Path analysis indicated that these traits had the highest positive direct and significant effect on grain yield. Based on the cluster analysis results, corn hybrids under study divided into 5 groups. Groups number 2 and 3 in cluster analysis did have higher mean values for effective traits on grain yield (harvest index, biological yield and 1000 kernel weight) as compared to the others. Grain yield had negative significant correlation with GDD at tasseling time and total GDD during growing season. Based on principle components analysis basic vector values two factors explained data total variation by 80.3 %. Based on results obtained it can be concluded that Hybrid KLM76005 × MO17 due to its higher biological yield and harvest index would be the best option to be recommended.