امكان سنجي كشت كلزا در شهرستان ايذه با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)

Feasibility Study of Rapeseed Cultivation in Izeh County by Using Geographical Information System (GIS)

شناخت و تعيين نواحي مستعد اكولوژيكي براي بسترسازي مناسب در برنامه ريزي منطقه اي و بويژه بخش كشاورزي امري حياتي و مهم است. متكي بودن اقتصاد مردم نواحي روستايي بر كشاورزي، قابليت كشاورزي منطقه مورد مطالعه، اقليم مناسب و چند فصلي، خاك مطلوب، تنوع محيطي و تعيين و تفكيك پتانسيل ها و تنگناهاي منطقه از لحاظ درصد توليد و بازدهي كشت كلزا، ضرورت تحقيق را بازگو مي كند. هدف از انجام پژوهش اين بوده كه توان و پتانسيل كشاورزي شهرستان ايذه براي كشت كلزا با بررسي عوامل طبيعي و اقليمي شناسايي و امكان سنجي شود و اثرگذاري هر يك از اين عوامل مورد بررسي قرار گيرد.12 لايه مورد استفاده عبارت اند از لايه-هاي ارتفاع، شيب، فرسايش، زمين شناسي، خاك، كاربري اراضي، پوشش زمين، تيپ اقليمي، متوسط دماي سالانه، متوسط بارش سالانه، حداكثر دماي سالانه، حداقل دماي سالانه. براي انجام اين پژوهش از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) بهره گرفته شده كه وزن دهي به معيارها مطابق نظر كارشناسان مربوطه و منابع موجود در درون و همچنين بين لايه ها انجام گرفت. سپس اراضي منطقه به پنچ طبقه تقسيم شد و نقشه پهنه بندي آن تهيه گرديد. نتايج نشان داد كه از 39/3779 كيلومتر مربع مساحت شهرستان ايذه، طبقه بسيار مناسب اين نقشه15997/565 كيلومتر مربع معادل 95/14درصد، طبقه دوم يعني مناسب 15997/963 كيلومتر مربع برابر 48/25 درصد مساحت منطقه مي باشد يعني بيش از 40 درصد مساحت محدوده مورد مطالعه براي كشت كلزا داراي شرايط ايده آل و مساعدي هستند. پهنه هاي اكولوژيكي ديگر نقشه يعني طبقه متوسط، ضعيف، نامناسب نيز به ترتيب 49/22، 34/20، 02/16 درصد از مساحت شهرستان را در بر مي گيرند. در نقشه نهايي پهنه مناسب با رنگ سبز در مركز منطقه و پهنه نامناسب براي كشت كلزا با رنگ نارنجي در چهار چهت اصلي مشخص مي باشند.

Identifying and determining appropriate ecological areas for appropriate bedding in regional planning, especially the agricultural sector is vital and important. Depending the economy of rural people on agriculture, potential of the study area for agriculture, suitable climatic conditions and multi seasons, appropriate soil, variable environmental conditions and determining and separation of the potentials and obstacles of the Izehfrom the view point of the production percentage and efficiency of rapeseed cultivation shows the importance of this study. The aim of this research is to study the feasibility and identify the agriculture potential and capability of Izhe area for rapeseed cultivation through studying the natural and climatic features and to study the effectiveness of all these features. 12 Layers were used including: height, slope, erosion, geology, soil, land use, land cover, climate type, mean annual temperature, mean annual precipitation, annual maximum temperature, and annual minimum temperature. To do this research, we used analytical hierarchy process(AHP) in the Geographical information system(GIS) environment, such that weighting to the applied criteria was according to relevant experts comments, scholars and the resources within and between the layers. Then, the regional territories were divided to five categories , very good, Appropriate, Average, weak and Inappropriate and its zoning map was prepared. The results showed that from 3779/39 sq km of Izeh area, the very good category of this 565/15997 sq km is 14/95 percent, the second category (Appropriate) of 963/15997 sq km is 25/48 percent of this region. Therefore, more than 40 percent of the studied area has ideal and favorable conditions for cultivation of rapeseed. The other ecological zones i.e average, Weak and Inappropriate categories have 22/49, 20/34 and 16/02 percent of this County area respectively. The final map denotes the Suitable zone with green color in central part and unsuitable zone for planting rapeseed with orange color in the main four directions.