سبك‌شناسي مثنوي فيروز و شهناز از ناظم تبريزي

Stylistics in Firtouz and Shahnaz’s Mathnavi by Nazem Tabrizi

محمدصادق ناظم معروف به صادقا، شاعر و تذكره‌نويس ايراني سده يازدهم هجري در شبه قاره هند است كه او را بيشتر با تذكره ناظم ميشناسند . يكي از آثار قابل توجه و برجسته او ، منظومه عاشقانه فيروز و شهناز است كه در قالب مثنوي و در بحر هزج ، در حدود 2200 بيت سروده شده است . اين پژوهش بر آن است تا براي نخستين بار با نگاهي كوتاه به سراينده منظومه ، به بررسي و تحليل عناصر و مولفه‌هاي سبكي تشكيل دهنده اين اثر بپردازد و توان شعري ، ميزان ابتكاري يا تقليدي بودن آن و در نهايت درجه اعتبار و اصالت شعري اين شاعر تبيين گردد . بررسي اين منظومه نشاندهنده آن است كه ناظم ، شاعري تواناست و شعر او سرشار از انواع صور خيال و مضمون آفرينيهاي تازه و بديع است و تركيب‌سازيهاي فراوان ، توجه به لغات و مضامين عاميانه كه در ديگر آثار و اشعار شعراي سبك هندي ديده ميشود ، در اين منظومه نيز مشهود است .

Mohammad Sadegh Nazem known as Sadegha , Iranian poet and biography wrier of 11th century in Indian subcontinent which mostly known by his biography writing of Nazem. One of his prominent works is the long love poem of Firtouz and Shahnaz in the form of Mathnavi and in the rhythm of Hazaj that contains 2200 couplets. The present paper tries for the first time with a short look at composer, to study and analyze the elements and components of the work. Therefore, in this way the poet’s competent and the degree of originality and validity of the work would be determined. The study of this long poem demonstrates that Nazem is a capable poet and his poetry is full of figurative languages as well as innovative contents and numerous compound nouns. Paying attention to the colloquial words and contents, which is found in Indian style, is seenable in his long poem.