رابطه‌ي گونه شناسي فرهنگي Harrison با پذيرش سيستم اطلاعات بيمارستاني

Association between Harrison Cultural Typology and Acceptance of Hospital Information System

مقدمه: مفهوم فرهنگ سازماني به طور معمول، به عنوان عامل تعديل كننده در استفاده از فن‌آوري اطلاعات تلقي مي‌شود. هدف مطالعه‌ي حاضر، شناسايي رابطه‌ي بين گونه‌هاي فرهنگي بر اساس مدل Harrison با پذيرش سيستم اطلاعات بيمارستاني از سوي كاربران، در بيمارستان‌هاي غير آموزشي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي ايران سابق بود. روش بررسي: اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي بود و به روش توصيفي و تحليل همبستگي انجام شد. ابتدا مدل مفهومي پژوهش با استفاده از مطالعه‌ي ادبيات موضوع، تدوين و با نظرسنجي از خبرگان مورد تاييد قرار گرفت. سپس پرسش‌نامه‌ي مربوط بر اساس متغيرهاي مدل مورد نظر، مشتمل بر 93 سوال، طراحي گرديد. روايي پرسش‌نامه، با استفاده از نظرات خبرگان و تكنيك نسبت اعتبار محتوا و پايايي اين ابزار نيز با محاسبه‌ي Cronbachʹs alpha بررسي و تاييد شد. سپس داده‌هاي پژوهش از ابتداي تابستان تا مهرماه 1389 از طريق توزيع حضوري پرسش‌نامه‌ها در ميان 400 نفر از كاربران سيستم اطلاعات بيمارستاني، با استفاده از شيوه‌ي نمونه‌گيري طبقه‌اي در بيمارستان‌هاي مورد مطالعه، گردآوري گرديد. آزمون مدل مفهومي و بررسي برازش آن با داده‌هاي گردآوري شده با استفاده از روش مدل‌سازي معادلات ساختاري و بهره‌گيري از نرم‌افزار LISREL (Linear structural relationships) صورت پذيرفت. يافته‌ها: فرهنگ غالب در بيمارستان‌هاي مورد بررسي بر اساس گونه شناسي Harrison، فرهنگ مبتني بر نقش بود. بررسي شاخص Chi-square نرم شده (4/1 = df/2x) نشان داد كه مدل اين پژوهش با داده‌ها برازش مطلوبي دارد. شاخص‌هاي نيكويي برازش، برازندگي تطبيقي، برازش تعديل شده و خطاي ريشه‌ي مجذور ميانگين تقريب به ترتيب برابر با 990/0، 990/0، 960/0 و 033/0 بودند. بر اساس مدل پژوهش، رابطه‌ي گونه‌ي فرهنگي مبتني بر وظيفه با متغير رضايت كاربر از سيستم از جمله متغيرهاي پذيرش سيستم اطلاعات بيمارستاني، از نظر آماري معني‌دار بود و مورد تاييد قرار گرفت. نتيجه‌گيري: با توجه به مطلوب بودن شاخص‌هاي برازش محاسبه شده در مدل پژوهش، مي‌توان نتيجه‌گيري نمود كه به كارگيري اين مدل، مي‌تواند به بهبود فرهنگ سازماني و پذيرش سيستم اطلاعات بيمارستاني از سوي كاربران در بيمارستان‌هاي مورد مطالعه كمك نمايد. واژه‌هاي كليدي: سيستم‌هاي اطلاعات بيمارستاني؛ فرهنگ سازماني؛ گونه شناسي Harrison؛ فن‌آوري

Introduction: The concept of organizational culture usually is considered as a moderating factor in using information technology (IT). The present study aimed to review the association between Harrison cultural typology and the acceptance of hospital information system (HIS) by its users in non-university hospitals of Iran University of Medical Sciences (Tehran, Iran). Methods: This research was applicable and done using descriptive and correlational analysis methods. After the related literature was reviewed, the conceptual model was proposed and confirmed by the experts. A questionnaire with 93 questions was developed based on the variables, and its validity and reliability were tested and confirmed by experts and calculating Cronbach’s alpha. Then the data were delivered and completed between July and September 2010 among 400 users of HIS in the required hospitals that have been selected using stratified sampling method. To test the model and examine its fitness to the collected data, structural equation modeling (SEM) method was used by applying LISREL Software. Results: The dominant culture in the hospitals was role-oriented culture. The results of normed chi-square index (? 2/df = 1.4) showed that the model has fitness with the collected data. The indices included goodness of fit indices (GFI) = 0.99, comparative fit index (CFI) = 0.99, adjusted goodness of fit index (AGFI) = 0.96, and root mean square error approximation (RMSEA) = 0.033. According to the research model, the association between task-oriented culture and user satisfaction statistically was significant and confirmed. Conclusion: According to the fitness of the calculated indices of the research model, it can be concluded that using the model may help to improve organizational culture and HIS user acceptance in hospitals. Keywords: Hospital Information Systems; Organizational Culture; Harrison Typology; Technology