گونه‌شناسي تقلب‌ها و سرقت‌هاي علمي، با استفاده از شناخت تجربيات صاحب‌نظران در دانشگاه علوم پزشكي اصفهان

Typology of Plagiarism Using the Experiences of Experts in Isfahan University of Medical Sciences, Iran

مقدمه: تقلب و سرقت علمي، ارزش مجامع علمي و مدارك و داشته‌هاي آن را خدشه‌دار مي‌كند. اثرات آن بر توليد كنندگان واقعي علم مانند دانشمندان، مولفين، مصنفين و ديگر صاحبان قلم، بدين صورت پديدار خواهد شد كه ديگر تمايلي به توليد علم نخواهند داشت و دست از نوشتن برخواهند داشت. همچنين از آن جا كه نتايج پژوهش‌هاي دانشگاهيان و متخصصان به ويژه در علوم پزشكي در تعامل با حيات انسان‌ها هستند، اين امر بسيار مهم جلوه مي‌كند. از اين رو پژوهش حاضر، با هدف گونه‌شناسي سو رفتارهاي پژوهشي به شناخت انواع روش‌ها و شيوه‌هاي ارتكاب، پرداخته است. روش بررسي: اين تحقيق مطالعه‌اي كيفي به روش مصاحبه‌ي عميق بود. افراد مشاركت كننده شامل 21 نفر از صاحب‌نظران دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در سال 91-1390 بود. نمونه‌گيري به روش هدفمند انجام گرفت و تا اشباع اطلاعات ادامه يافت. تحليل داده‌ها همزمان با جمع‌آوري اطلاعات با رويكرد تحليل موضوعي انجام گرفت. يافته‌ها: تحليل داده‌ها منجر به استخراج 40 موضوع و 6 روش كلي گرديد كه بيانگر تجارب صاحب‌نظران در زمينه‌ي انواع شايع تقلب و سرقت علمي مي‌باشد. شش موضوع اصلي و كلي به دست آمده از پژوهش شامل پژوهش‌هاي تكراري، انطباق غير اصولي، اقتباس غير اصولي، مجعولات، سهام بخشي و منفعت طلبي است. هر كدام از اين موضوعات نيز داراي زير موضوعاتي مي‌باشد. نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش حاكي از اين است كه مرز بين سرقت علمي و صداقت در علم بسيار نامحسوس است و از آن جايي كه شيوه‌هاي بسيار گوناگوني وجود دارد، بايستي نهادي در كميته‌هاي پژوهشي دانشگاه‌ها به منظور آموزش افراد در زمينه‌ي پرهيز از انواع تقلب و سرقت علمي وجود داشته باشد. همچنين افزايش اطلاع‌رساني از انواع تخلف‌هاي علمي و مجازات‌هاي مربوط مي‌تواند در كاهش ارتكاب تخلف و افزايش اطلاعات در دستگاه‌هاي حقوقي كشور به منظور روزآمد كردن قوانين مربوط موثر واقع شود. واژه‌هاي كليدي: سرقت علمي؛ تقلب؛گونه‌شناسي

Introduction: Plagiarism damages the scientific products. Its effects on sciences producer, such as manufacturers, scientists, authors and the others is that they will not desire to write anymore. Furthermore, research result is so important in medical sciences, because they are dealing with human life. Therefore, this study aimed to identify the methods and types of crime in plagiarism. Methods: This was a qualitative study by in-depth Interview method. Statistical populations included experts of Isfahan University of Medical Sciences, Iran. Data collection method was through purposive sampling and depended upon data saturation. Data were analyzed by thematic analysis method. Results: Data analysis led to extraction of 40 subjects and 6 main subjects such as repetitive research, non-principals adoption, non-principal compliance, forged, and jobbery. Conclusion: Results showed that there were various methods of plagiarism. Therefore, universities must organize institute to education researcher and information authorities in order to decrease plagiarism and update relevant laws and rules. Keywords: Plagiarism; Fraud; Typology