تصرفات مولانا در حكايات صوفيه

Mowlānā Jalāl-al Din Rumī and mystic tales

حكايات صوفيه بخش مهمي از ادبيات عرفاني را تشكيل مي‌دهد. اين حكايات با اهداف گوناگوني در كتب صوفيه به كار گرفته مي‌شوند كه عمده‌ترين آنها ترغيب و تعليم صوفيه در سير و سلوك است. مولانا نيز در آثار خود توجه زيادي به قصه و حكايات صوفيه دارد، به‌گونه‌اي كه در همه آثار او، اين حكايات ديده مي‌شود. در آثار او، حكايت صوفيه از نظر كميت تنوع زيادي دارند و برخي از آنها كوتاه و برخي طولاني هستند. مولانا در روايت برخي حكايات به روايت مآخذ پاي‌بند است، اما در بيشتر موارد در روايات پيشينيان دخل و تصرف مي‌كند. وي گاهي زمان و مكان و گاهي شخصيت‌هاي حكايت را تغيير مي‌دهد و با افزودن توصيف، گفت‌وگو، شخصيت و ...، پيرنگ داستان كوتاه را توسعه داده و بر جذابيت آن مي‌افزايد. اين مقاله كوشيده است با نشان دادن مهم‌ترين تصرفات مولانا در حكايات صوفيه، هدف او از اين تغيير و تصرفات را بيان كند.

Mowl?n? Jal?l-al Din Rum? and Mystic Tales N. Nikoubakht & S. Bozorg Bigdeli, Ph. D., Associate professors of Persian Language and Literature at Tarbiat Modarres University; H. Heydarz?de, Ph. D. Student of Persian Language and Literature at Tarbiat Modarres University. In Persian Language, the greatest part of mystic literature is presented in the form of tales. The teaching of mystic manners, rules of ascetic disciplines, internal rules and etc. are entertained in these tales. Mowl?n? Jal?l-al Din Rum?, in his works, especially Masnav? Manav?, has narrated these stories. The present article, by considering the role of the mystic tales in the works of Mowl?n? Jal?l-al Din Rum?, tries to show the changes and improvisations that he has made in them. Keywords: Mowl?n? Jal?l-al Din Rum?, Mystic Tales, Mysticism, Sufism, Masnav? Manav?. Email: n-nikoubakht@Modares.ac.ir