امكان‌سنجي استفاده از سوپر جاذب رطوبت به‌‌منظور كاهش تنش خشكي وارده به ذرت(Zea mays L.) در يك نظام زراعي كم‌‌نهاده در شرايط مشهد

Assay for applying super absorbent polymer in a low input corn (Zea mays L.) production system aimed to reduce drought stress under Mashhad conditions kjfghj

به‌منظور بررسي اثر سوپرجاذب در كاهش تنش خشكي در گياه ذرت (Zea mays L.)، آزمايشي به‌صورت اسپليت پلات در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 91-1390 در مزرعه پژوهشي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد انجام شد. كرت‌هاي اصلي شامل: 1) كاربرد40 كيلوگرم در هكتار سوپرجاذب، 2)80 كيلوگرم در هكتار سوپرجاذب، 3) عدم مصرف سوپرجاذب و كرت‌هاي فرعي شامل فواصل مختلف آبياري (7،10،14 روز بودند). نتايج آزمايش نشان داد كه ارتفاع بوته (5/140 سانتي‌متر)، ماده خشك (5/144 گرم در مترمربع) تحت تاثير سوپرجاذب قرار گرفت، به‌طوري‌كه بيشترين مقدار آنها از كاربرد سطح دوم سوپرجاذب حاصل شد. ارتفاع بوته، ماده خشك، دماي كانوپي، تعداد ذرت، وزن تر، عملكرد اقتصادي، و وزن صد دانه تحت تاثير فواصل آبياري قرار گرفتند و هيچ تفاوت معني‌داري بين دور آبياري 10 و14 روز بين ارتفاع بوته، ماده خشك، دماي كانوپي، شاخص برداشت و وزن صددانه وجود نداشت كه اين نتايج مي‌تواند در رابطه با كاهش آب مورد نياز براي آبياري ذرت مهم باشد. اثر تيمارهاي آزمايشي بر شاخص برداشت غيرمعني‌دار بود. برهمكنش بين سوپرجاذب و فواصل آبياري نشان داد كه در سطح دوم سوپرجاذب تفاوت قابل ملاحظه‌اي بين فواصل آبياري 10 و 14 روز درتمام صفات وجود نداشت. اثرات متقابل براي فواصل آبياري 7 و 14 روز براي تمامي شاخص‌ها به جز ماده خشك و عملكرد اقتصادي يكسان بود. به‌نظر مي‌رسد كه افزايش مصرف سوپرجاذب در افزايش ظرفيت نگهداري آب در خاك و در نهايت كاهش تنش خشكي موثر بود و افزايش فواصل آبياري از 7 به 14 روز هيچ گونه كاهشي درعملكرد و اجزاي عملكرد ذرت در شرايط مشهد ايجاد نمي‌كند.

In order to investigate the effects of super absorbent polymer application on reduction of drought stress to corn, a split plot arrangement based on randomized complete block design with three replications was conducted at Research Field of Agriculture Faculty of Ferdowsi University of Mashhad during growing season of 2010-11. The main plot treatments were 1) application of 40 kg.ha-1 super absorbent, 2) application of 80 kg.ha-1 super absorbent and 3) no application of super absorbent polymer. Three irrigation intervals (7, 10 and 14 days) assigned to sub plots. The results showed that super absorbent application affected plant height (H), and dry matter production (DM) as the highest of these traits resulted from level 2 of super absorbent application (140.5 cm, and 144.5 g.m-2, respectively). H, DM, canopy temperature (CT), cob number (N), fresh yield (FY), economic yield (EY) and 100-seed weight affected by irrigation intervals. There was no significant difference between 10 and 14 days irrigation interval as H, DM, CT, harvest Index (HI) and 100-seed weight, these results could be important concerning to reduce used water to irrigate corn. As experimental treatments did not have any effect on Leaf Area Index (LAI), and HI, it seems the positive effects of treatments revealed due to improved soil water holding capacity, soil physical properties improvement and reduction of drought stress. Interaction between super absorbent and irrigation intervals indicates that by level 2 super absorbent applications there are no significant differences between 14 and 10 days irrigation intervals, considering all traits. The same interaction just as before happened for 7 and 14 days irrigation intervals, except of EY and DM. In the other hand, by increasing application of super absorbent it could be possible to increase corn irrigation intervals from 7 to 14 days in Mashhad conditions without any reduction in yield and yield components. In general, these results indicate that super absorbent application could increase soil water holding capacity, reduce drought stress and partially supply corn water requirement during the growing season without any reduction in yield