ارزيابي كيفيت علوفه ارزن دم‏روباهي (Setaria italica (L.) P.Beauv) در مراحل مختلف رشد

Evaluation of fox tail millet (Setaria italica) forage quality in different growth stages

به منظور ارزيابي فاكتورهاي كيفي علوفه ارزن دم‏روباهي (Setaria italica (L.) P. Beauv) ‏در سه مرحله مختلف رشد، آزمايشي در در مزرعه دامپروري دانشكده كشاوري دانشگاه بيرجند سال زراعي 89-1388 طراحي و اجرا شد. هدف اوليه آزمايش بررسي اثرات علوفه ارزن دم‏روباهي بر فيزيولوژي دام‏هايي كه ازاين علوفه تعليف شدند، بود لذا كاشت ارزن بر اساس عرف محل و دانش بومي كشاورزان منطقه انجام و مديريت زراعي لازم در مورد آن اعمال گرديد. در مراحل رشد رويشي، گلدهي و بذردهي نمونه‏برداري از ارزن دم‏روباهي انجام و جهت اندازه‏گيري فاكتورهاي كيفي علوفه به آزمايشگاه تغذيه دام منتقل گرديد. در آزمايشگاه پس از خشك شدن كامل نمونه‏ها، فاكتورهاي ماده خشك، قابليت هضم‏پذيري ماده‏خشك، پروتيين‏خام، انرژي متابوليسمي، ديواره سلولي عاري از همي‏سلولز و فيبر خام، خاكستر و برخي عناصر معدني شامل سديم، پتاسيم و منيزيم اندازه‏گيري شدند. نتايج نشان داد تفاوت معني‏داري آماري (05/0?p) در فاكتورهاي ماده‏خشك، قابليت هضم‏پذيري ماده خشك، پروتيين خام، انرژي متابوليسمي، ديواره سلولي عاري از همي‏سلولز و فيبر خام، خاكستر، سديم، پتاسيم و منيزيم ارزن دم‏روباهي(در مراحل مختلف فنولوژيكي وجود دارد. در اين گونه گياهي كيفيت علوفه در مرحله رويشي بيشتر از كيفيت علوفه در مراحل گل‏دهي و بذردهي بودكه بالاتر بودن پروتيين خام، قابليت هضم ماده خشك، انرژي متابوليسمي و پايين‏تر بودن ديواره سلولي عاري از همي‏سلولز و فيبر خام در مرحله رويشي تاكيدي بر اين مورد بود. بنابراين، با توجه به پربرگي و خوشخوراكي اين گياه براي گوسفند و بز، عملكرد مطلوب علوفه آن، قابليت كشت در مناطق مختلف براي توليد علوفه سبز استفاده از اين گونه گياهي براي برنامه‏هاي توليد علوفه براي گوسفند و بز توصيه مي‏گردد.

In order to evaluate the quantitative factors in fox tail millet (Setaria italica L.) under three stages of growth, an experiment was conducted in Birjand during spring and summer of 2010. The preliminary objective was evaluation of fox tail physiological characteristics on animals that feed them. Planting of Foxtail millet was performed according to local practices and endemic acknowledge. Sampling was carried out at Vegetative, flowering and seeding stages, then samples transported to laboratory of animal nutrition. After Drying of sampling, dry matter, dry matter digestibility, crude protein, metabolically energy, Acid Detergent Fiber and Nitrogen Detergent Fiber, Ash and some mineral nutrients were measured. The results showed significant differences in measured characteristics in various phonological stages. Forage quality was higher in flowering and seeding stages than in vegetative stage. Dry matter digestibility and metabolically energy were high and NDF and ADF were less in vegetative stage. Because fox tail millet is leafy and palatable by animal at this stage, it’s optimum yield is important. Ability to produce Green fodder by this plant and the possibility of cultivation in different regions and its ability to produce forage for livestocks, its planting is recommended.