جمال‌شناسي گلشن‌راز

Aesthetics of Golshan-e Rāz

شبستري در مثنوي گلشن‌راز كه متني عرفاني است، با تكيه بر پيوند ديرينه عرفان و زيبايي، براي بيان و تجسم بخشيدن به دريافته‌هاي مجردّش، از ابزارهاي گوناگون زيبايي‌آفريني و جمال‌افزا استفاده مي‌كند تا انتقال پيامش را آسان كند و بر تاثير كلامش بيفزايد. مقاله پيش رو، گلشن‌راز را از منظر زيبايي‌شناسي نگريسته و بر آن است تا نشان دهد كه شيخ محمود شبستري، تشبيه را ابزاري مناسب براي بيان مشابهت‌هاي خيال‌انگيز ميان مفاهيم مجرد و پديده‌هاي عيني تشخيص داده و به فراواني از آن استفاده كرده است. امّا او براي انتقال انديشه‌هاي عميق‌تر يا تجربه‌هاي شهودي، به ترتيب استعاره و نماد را به‌كار مي‌گيرد، هم‌چنان كه براي بيان مفاهيم و انديشه‌هاي دو سطحي، كنايه، ايهام و پارادوكس را ابزارهايي كارآمد مي‌يابد كه قادر به انتقال چنين دريافته‌هايي هستند.

Aesthetics of Golshan-e R?z T. Aghd?ee Assistant Professor at IAU, Zanjan Branch Golshan-e R?z (Garden of Secrets) is a collection of poems written in the 14th century by Sheikh Mahmud Shabestar? (1288-1340). It is considered to be one of the greatest classical Persian works of the Islamic mystical tradition. Shabestar? uses the figures of speech to express mystical ideas. At first, to compare abstract and real concepts, simile is used. Then, the metaphor and symbol to state mystical intuitions are employed. And finally, he takes amphiboly and paradox for explaining complicated concepts. The present article tries to show the aesthetical aspects of Golshan-e R?z. Keywords: Aesthetics, Mysticism, Simile, Metaphor, Irony. Email: Dr_Aghdaie@yahoo.com