تصوير استعاري كهن‌الگوي خورشيد در ناخودآگاه قومي خاقاني و نظامي

The archetype of sun in the poems of Khāghanī and Nezāmī

طبق نظر يونگ، «كهن‌الگوها» در ناخودآگاه جمعي از طريق نمادها ظهور مي‌يابند. خورشيد، يكي از نمادهاي طبيعي است كه با قدرت و درخشندگي و زيبايي‌اش سابقه‌اي اسطوره‌اي در ذهن انسان دارد. در اين جستار به بررسي اين نماد در اشعار خاقاني و نظامي پرداخته مي‌شود. هدف پژوهشِ پيش رو بر اين است كه تصويرسازي خاقاني و نظامي از كهن‌الگوي خورشيد از ناخودآگاه جمعي آنها بن‌مايه گرفته و راز بقاي اسطوره خورشيد از طريق زبان نمادين شاعران تحت تاثير ناخودآگاه جمعي است. در نهايت طبق بررسي‌ها مشخص شد دو صفت زيبايي و قدرت خورشيد از عناصر بارز كهن‌الگو هستند كه از ناخودآگاه جمعي دو شاعر سرچشمه گرفته است و حاصل اين دو صفت، تصاوير استعاري ارزنده‌اي است كه از اشعار آنها برداشت مي‌شود.

The Archetype of Sun in the Poems of Kh?ghan? and Nez?m? M. Zolfagh?r? Associate Professor of Persian Language and Literature, Ar?k University E. Hadd?d? MA graduate of Persian Language and Literature, Ar?k University According to Carl Gustav Jung, the archetypes appear in the collective unconscious through the symbols. The archetype of sun, symbol of power and beauty, has striking presence in Persian poetry. The present article, by studying the poems of Kh?ghan? and Nez?m?, tries to show that the archetype of sun is rooted in the collective unconscious of these poets.