معرفت از ديدگاه عين‌القضات

Knowledge from Ayn-al- Quzāt Hamedānīʹʹs point of view

عين‌القضات معرفت را دانشي مي‌داند كه از سوي خداوند بر دلِ عارفان تقوي‌پيشه و در طوري وراي عقل افاضه مي‌شود. با وجود اين، عقل و علوم مكتسب توسط آن، براي آدمي و به عنوان مقدمه‌اي در قابليت‌يافتن براي دريافت معرفت ضرورت دارند. از نظر وي ارتباط عقل با طور وراي عقل مانند ارتباط نفس و بدن است و از اين‌رو عقلِ غيرعارفان كه به طور وراي عقل متصل نيست، با خودبيني و خودرايي رو به فساد مي‌رود، همچنان‌كه بدن بدونِ نفس، فاسد مي‌شود. با عقل است كه علوم ظاهري كسب مي‌شود؛ علومي كه تنها در اين دنيا مفيد است. اما چشم باطني موجب حصول معرفت مي‌شود؛ معرفتي كه خود، موجب سعادت اخروي انسان است. از نظر عين‌القضات معرفت به نفس، موجبِ سعادت مي‌شود. معرفتِ نفس با حس و عقل، به‌دست نمي‌آيد، بلكه به بصيرت احتياج دارد؛ زيرا بصيرت وسيله كسبِ معرفت حقيقي؛ يعني معرفتِ به خداوند است، كه آن هم از طريقِ معرفت نفس به دست مي‌آيد. البته مقصود از معرفت نفس، معرفتِ دل است كه حقيقت آدمي است.

Knowledge from Ayn-al-Qu??t Hamed?n?ʹs Point of View M. Shaj?r? Associate Professor at Tabriz University According to Ayn-al-Quz?t Hamed?n? (1098–1131), the Islamic mystic, God emanates knowledge to the heart of the mystic. But the "acquired knowledge", like physics, mathematics and theology is necessary for this divine knowledge. He explains that the relationship between reason and meta-reason is like the relationship between the body and the soul. As the body without the soul begins to decline, the reason of non-mystics without the meta-reason, the divine knowledge, corrupts. Ayn-al-Quz?t distinguishs between the heart and the soul and believes that the heart is Divine Throne, and the man who knows his heart, knows the Lord.