نقد و تحليل حكايت شيخ صنعان براساس نظريه «فرآيند فرديت» يونگ

The Story of Sheikh San’an: A Jungian approach

از منظر نقد كهن‌الگويي، حكايت شيخ صنعان، داستان برخورد خودآگاه پيري زاهد و عناصر فراموش‌شده‌اي از ضمير ناخودآگاه اوست، كه با نمادهايي از تابوشكني آشكار مي‌شود. چالشِ پيش‌آمده، با ايجاد دگرگوني در نگرش و زندگي پير صنعان، سبب مي‌شود كه او به بازشناسي و پذيرش اين جنبه‌هاي واپس‌زده بپردازد. جلوه كهن‌الگوهاي آنيما، پير دانا، قهرمان، و نيز مفاهيم مرتبط با آن همچون سايه، سفر و ولادت مجدد، حكايت شيخ صنعان را از ظرفيت بالاي تاويل بر مبناي نظريات روان‌كاوانه يونگ برخوردار نموده است. در پژوهشِ پيش‌رو براساس نظريه فرآيند فرديت ـ فرآيندي كه به توصيف سير تكامل شخصيت مي‌پردازد ـ حوادث داستان بررسي و نشان داده مي‌شود كه چگونه پير صنعان از اين رهگذر، به بازشناسي بخشي از غرايز فراموش‌شده و تمايلات پنهان در ضمير ناخودآگاه مي‌پردازد. گذشته از طرح اين نظريه، تاويل‌هاي متناسب با منظومه فكري عطار، بيان و به موارد تمايز و هماهنگي توجه مي‌شود.

The Story of Sheikh San’?n: A Jungian Approach S. Bozorg Beigdel? Associate Professor of Persian Language and Literature, Tarbiat Modarres University E. Pour Abr?sham M.A. student of Persian Language and Literature, Tarbiat Modarres University According to Jungian Archetypes, the story of Sheikh San’?n is the story of confronting conscious and unconscious. Sheikh San’?n was a well-known man of religion, who, after having spent fifty years of his life worshiping God almighty, fell in love with a young beautiful Christian girl. The archetypes of anima, wise old man (pir-e d?n?) and hero, and other concepts such as shadow, rebirthing and journey can be explored from Jungian point of view. Considering the Jungian concept of individuation, the present article strives to analyze the story of Sheikh San’?n. Keywords: Jungian Archetypes, Story of Sheikh San’?n, Conscious, Unconscious, Individuation. Email: ehsanpourabrisham@yahoo.com