بررسي كهن‌الگوي سايه و انطباق آن با نفس در مثنوي‌هاي عطار

Comparative Study

آركي‌تايپ (كهن‌الگو) مهم‌ترين اصطلاح مكتب روانكاوي كارل گوستاويونگ، روان‌پزشك سوييسي، (1875-1961 ميلادي)، است و شامل تصاوير كهن و افكار غريزي است كه در ناخودآگاه جمعي مشترك انسان‌ها وجود دارد. اين صور ازلي به شيوه اي نمادين در رويا و اسطوره خود را آشكار مي‌كنند. با توجه به اينكه آثار حماسي و عرفاني با ناخودآگاه در ارتباط هستند، پس اين آثار جايگاه مناسبي براي تجلي كهن‌الگوها است. از آنجا كه مثنوي‌هاي عطار در زمره آثار شگرف عرفاني است، مي‌توان در آن به بررسي كهن‌الگوهاي مختلف پرداخت. در پژوهشِ پيشِ رو، كهن‌الگوي سايه (Shadow) و انطباق آن با نفس در مثنوي‌هاي عطار ـ منطق‌الطير، اسرارنامه، مصيبت‌نامه، الهي‌نامه ـ بررسي و تحليل شده است.

Archetype of Shadow and the Soul in the Poems of Att?r-e Neish?b?ri: A Comparative Study S. Qashq?? Assistant Professor of Persian Language and Literature, IAU, Fas? Branch Archetype for the Swiss psychiatrist Carl Gustav Jung (1875–1961) is a term of great importance. It refers to old images and instincts rooted in our collective unconscious. An archetype reveals itself in dreams and myths. There is a close connection between an archetype and the mythical and epic stories in which it appears. In the present article, the shadow, one of Jungian main archetypes, has been analyzed in some works of Att?r-e Neish?b?ri (1145-1221), Persian poet and mystic, such as Asr?r-N?meh, Manteq al-Teyr (The Conference of the Birds), El?h?-N?meh, and Mos?bat N?meh.