شطحيات عين‌القضات همداني

Ecstatic Expressions (Shat’hiyāt) of Eyn-ol Qozāt-e Hamedāni

شطحيات محصول نگاه تازه گوينده آن به خدا، انسان و شريعت و بازگويي تجربه‌هاي خاص روحي اوست و از آنجا كه افق جديدي در برابر خواننده متجلي مي‌سازد، با بيان پارادوكسي همراه است و اعجاب و شگفتي را در خواننده بر مي‌انگيزد و او را با معنايي خلاف انتظار روبه‌رو مي‌سازد. از سوي ديگر، چون اين معني در يك ساختار منظم زباني عرضه مي‌شود، زبان شطح ارزش والايي مي‌يابد. اين پژوهش برآن است به بررسي شطحيات عين‌القضات به عنوان يكي از مصاديق سطح تناقضي زبان عرفاني او بپردازد، كه در آن امري متناقض با ظاهر شرع بيان مي‌شود. توحيد ابليس، رويت خداوند، كفر و ايمان، فنا و بقا و... از جمله شطحياتي هستند كه قاضي پرشور همدان به سبب بيان آنها جان باخت.

Ecstatic Expressions (Shat’hiy?t) of Eyn-ol Qoz?t-e Hamed?n? F. Modarres? Assistant Professor of Persian Language and Literature, Orumiyeh Uinversity M. Hemat? M.A in Persian Language and Literature, Orumiyeh University M. Arab M.A in Persian Language and Literature, Orumiyeh University Shat’hiy?t are words uttered when one is in a state of divine ecstasy; they are results of a new understanding of God, man and Islamic laws (shariyyat). Ecstatic expressions (shat’hiy?t) have a regular linguistic structure but they are paradoxical, sometimes surprising the audience unfamiliar with the terms. The present article tries to study the ecstatic expressions (shat’hiy?t) of Eyn-ol Qoz?t-e Hamed?n? (1098–1131), a Persian mystic. His shat’hiy?t about recognition of unity of God by Satan, vision of God, faith and unfaith, annihilation and subsistence eventually led to his execution.