مطالعه نظام آموزش مهندسي مرمت و احياي بناها و بافتهاي تاريخي در ايران

Study of educational system of restoration of historic monuments and sites in Iran

امروزه، با هدف تحقق حفاظت، احيا و تداوم زندگي بناها و مجموعه‌هاي فرهنگي ـ تاريخي و نيز تربيت نيروي متخصص مورد نياز، دوره‌هايي در سطوح كارشناسي و كارشناسي ارشد در آموزش عالي ايران طراحي شده است كه مهم‌ترين آنها دوره كارشناسي ارشد مرمت بناها و بافتهاي تاريخي است. با توجه به سابقه اندك دانشگاههاي ايران در برگزاري اين دوره، در اين مقاله به اين پرسشها پاسخ داده شده است كه آيا تفاوتها و شباهتهايي در واحدهاي درسي دوره يادشده بين برنامه آموزش عالي ايران و ساير دانشگاههاي معتبر جهان وجود دارد؟ آيا پيشرفتهاي اخير جهاني دانش مرمت، تغييراتي را در آموزش عالي اين دوره ايجاد كرده است؟ روش به كارگرفته شده مبتني بر مطالعه تطبيقي بين اهداف، مواد درسي و واحدهاي آموزشي اين دوره در دانشگاههاي ايران و چند نمونه از دوره‌هاي مشابه و با سابقه در اروپا و آمريكاست كه در اين خصوص از منابع مكتوب و كتابخانه‌اي استفاده شده است. نتايج اين مطالعه تطبيقي بيانگر تفاوتهاي معنادار در اهداف تعريف شده دوره‌ها، تفكيك عرصه‌هاي مرمت بناهاي تاريخي و مرمت بافتهاي تاريخي، توجه به شناخت آثار تاريخي و نقش علوم تجربي مرتبط در حفاظت و نيز توجه به ماهيت ميان دانشي مرمت است.

Nowadays, in order to conserve and revival of monuments and historic-cultural sites and training human requirements some courses were designed in Iran universities. The most important course of these bachelor and master courses is the master of restoration of historic monuments and sites. In attention to the little experience of Iran universities in this course, the main questions of this article are: what are differences and similarities in curriculum of this course in Iran and other world great universities? Are there any changes in this course, influenced by new improvements of restoration science? The research method is comparative study of objectives, curriculums and units of this course in Iran and some similar and experienced courses in Europe and America, through the written documents. The conclusions are meaningful differences in defined objectives of these courses, separation the science of restoration of monuments from restoration of sites, attention to the cognition and study of historic monuments, the relative experimental sciences in conservation and interdisciplinary identity of restoration.