مقايسه دو روش آموزش مجازي و سنتي در تدريس درس دندانپزشكي جامعه نگر نظري براي دانشجويان دوره دكتراي عمومي دانشكده دندانپزشكي شهيد بهشتي سال تحصيلي 1390-1389

Comparison of E-learning and Traditional Classroom Instruction of Dental Public Health for Dental Students of Shahid Beheshti Dental School during 2010-2011

سابقه و هدف: با توجه به افزايش روزافزون اطلاعات در عصر حاضر و رشد و تكوين الگوهاي آموزشي و تحولي كه در مفهوم يادگيري رخ داده است، تغيير رويكرد آموزش از شيوه‌هاي سنتي به روند آموزش در جهت استفاده از امكانات و منابع الكترونيكي و آموزش مجازي اهميت بسياري يافته است. بنابراين اين پژوهش با هدف مقايسه دو روش آموزش مجازي و آموزش سنتي در تدريس درس دندانپزشكي جامعه‌نگر نظري صورت پذيرفت. مواد و روشها: در اين مطالعه نيمه تجربي، 70 نفر از دانشجويان ترم 11 و 12 دانشكده دندانپزشكي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي كه در نيم سال اول سال تحصيلي 90-89 واحد درسي دندانپزشكي جامعه‌نگر نظري را انتخاب كرده بودند، با روش سرشماري وارد مطالعه شده، بر حسب ترم تحصيلي در دو گروه مداخله و كنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامه ترجمه شده استاندارد(DLAS) Distance Learning Attitude Survey بود كه پس از تعيين روايي و پايايي مورد استفاده قرار گرفت. براساس اين پرسشنامه سنجش ويژگي‌هاي موفقيت در آموزش مجازي دانشجويان مورد ارزيابي قرار گرفت؛ سپس برنامه آموزشي به شيوه مجازي جهت گروه مداخله و روش سنتي جهت گروه كنترل به مدت يك ترم تحصيلي ارايه شد. در پايان دوره، آزمون پيشرفت تحصيلي بصورت كتبي از دانشجويان هر دو گروه بعمل آمد. همچنين ميزان رضايتمندي دانشجويان دو گروه در خصوص روش آموزشي با استفاده از پرسشنامه استاندارد Individual Development and Educational Assessment (IDEA) پس از ترجمه و تعيين روايي و پايايي مورد استفاده قرار گرفت. براي تجزيه وتحليل داده‌ها از نرم افزار آماري SPSS استفاده شد. يافته‌ها: تعداد 70 نفر در اين مطالعه شركت نمودند، كه 36 نفر آنها در گروه آموزش مجازي قرار گرفتند. از اين تعداد 13 نفر مرد (1/36%) و 23 نفرزن (9/63%) بودند. تعداد 34 نفر هم در گروه آموزش سنتي قرار داشتند كه 10 نفر آنها مرد (4/29%) و 24 نفر زن (6/70%) بودند. از نظر اطلاعات دموگرافيك صرفا ميزان استفاده روزانه از رايانه اختلاف معني‌داري نشان داد. ميانگين و انحراف معيار آزمون پيشرفت تحصيلي در هر دو گروه آموزش مجازي (برخط) و سنتي مشابه بود و در مقايسه اختلاف معني‌داري مشاهده نشد. رضايتمندي دانشجويان در دو گروه آموزشي در پنج حيطه مورد بررسي و مقايسه قرار گرفت. در چهار حيطه نخست شامل تدريس استاد، محتوي آموزش، نگرش به دوره آموزشي و دشواري درس اختلاف معني‌داري مشاهده نگرديد و صرفا در حيطه ادراك و قضاوت نهايي دانشجويان، بين دو گروه آموزشي اختلاف معني‌داري مشاهده شد (0001/0P < ، 85/3 vs. 93/2). نتيجه‌گيري: كليه دانشجويان اين درس را با موفقيت كامل گذراندند. در ميزان آگاهي دانشجويان در زمينه درس نظري دندانپزشكي جامعه‌نگر با استفاده از دو روش سنتي و مجازي تفاوت معني‌دار آماري مشاهده نشد. روش آموزشي مجازي در رسيدن به اهداف اصلي خود كه ايجاد نگرش مثبت در دانشجويان و جلب رضايتمندي آنان به مباحث دندانپزشكي جامعه‌نگر بود، موفقيت لازم را كسب نمود به نحوي كه مي‌تواند در صورت فراهم بودن امكانات آموزشي و شرايط لازم با توجه به امتيازات آن به عنوان روشي جايگزين در دانشكده‌هاي دندانپزشكي كشور مورد استفاده قرار گيرد.

Objective: Considering the growing trend of information at the current era and development of educational patterns, transforming traditional education into e-learning is becoming increasingly popular. The present study was conducted to compare dental public health course offered through traditional training and e-learning. Methods: In this semi-experimental study, 70 senior(11thand 12thterms) dental students in Shahid Beheshti Dental School who took dental public health course in the first semester of 2010-2011 educational year were selected by census sampling method and assigned to the intervention or control group based on their term. Data were collected using the standard translated version of Distance Learning Attitude Survey (DLAS) questionnaire that was used after determining its validity and reliability. This questionnaire measured the success criteria of e-learning in students. The course was offered online to the intervention and as traditional classroom teaching to the control group for one semester. At the end of the course, a written examination was held for the students in both groups to evaluate their educational progress. Also, students’ satisfaction about the educational method was assessed using the translated version of Individual Development and Educational Assessment (IDEA) questionnaire after determination of its validity and reliability. SPSS software was used for data analysis. Results: 36 students, were assigned to the e-learning instruction group13 (36.1%) were males and 23 (63.9%) were females. Thirty four subjects were assigned to the traditional classroom instruction group out of which 10 (29.4%) were males and 24 (70.6%) were females. In terms of demographic characteristics, the only difference between the two groups was in the daily computer usage. The mean± SD of the final examination score was similar in the two groups of e-learning and traditional classroom teaching and no significant difference was detected in this respect. Students’ satisfaction in the two groups was compared in five domains. The first 4 domains were the instructor’s teaching, the educational content, attitude towards the educational course, and difficulty of the course and no significant difference was detected between the two groups in the mentioned domains. The only significant difference between the two groups was observed in the fifth domain namely the final perception and judgment of students (P < 0.0001, 2.93 versus 3.85). Conclusion: All students successfully passed the course. No statistically significant difference was found between the two groups in terms of the knowledge gained about dental public health. E-learning method successfully achieved its objectives which were the development of positive attitude in students towards online education and obtaining their satisfaction. Given the necessary equipment and under certain conditions, e-learning can be successfully used as a substitute for traditional education in national dental universities.